به عنوان یک مقدمه برای مطلب و قبل از هرچیزی، ذهن شما باید زمینه ای از دنیای پرورش طیور داشته باشد که در آن هر پرنده مراحل مختلفی را طی می کند. یکی از مراحل زندگی هر پرنده ای مرحله جوجه کشی از تخم نطفه دار پرنده است که عوامل متعددی بر موفقیت آن نقش دارند؛ از شرایط محیطی گرفته تا ویژگی های ژنتیکی مادر.در این میان، موضوعاتی وجود دارند که همواره ذهن پرورش دهندگان و پژوهشگران را به خود مشغول می کنند؛ مثلا تفاوت تخم نطفه دار سفید و قهوه ای در راندمان هچ؟ آیا رنگ تخم ها بر راندمان هچ موثر است؟
در پاسخ به این سوال باید بگوییم که در نگاه اول شاید رنگ پوسته تنها یک ویژگی ظاهری به نظر برسد اما گاهی برخی از شرایط از این عامل متاثر می شوند. حال، در این مطلب، به بررسی علمی تفاوت های بین تخم نطفه دار سفید یا قهوه ای بر مرحله هچ و راندمان آن خواهیم پرداخت. لذا، چنانچه علاقه مند به پاسخ به این سوال هستید و جویای آگاهی و شناخت در این زمینه می باشید، در ادامه با ما همراه باشید؛
تفاوت تخم نطفه دار سفید و قهوه ای در راندمان هچ چیست ؟
یکی از پرسش های رایج در بین فعالان حوزه جوجه کشی و پرورش طیور این است که آیا رنگ پوسته تخم مرغ می تواند بر راندمان هچ تاثیر بگذارد؟ این سوال به ظاهر ساده، در دل خود پاسخ هایی علمی و پیچیده دارد که به ساختار فیزیولوژیکی تخم، نژاد مرغ، شرایط جوجه کشی و حتی مدیریت گله مادر بر می گردد؛
برای پاسخ به سوال تفاوت تخم نطفه دار سفید و قهوه ای در راندمان هچ چیست ؟ شما باید بدانید که رنگ پوسته تخم های نطفه دار پرندگان مانند تخم نطفه دار طوطی و یا هر پرنده دیگری ، حاصل یک سری تفاوت های ژنتیکی میان نژاد های مختلف مرغ است. به طور کلی، مرغ هایی با لاله گوش سفید تخم های سفید می گذارند و مرغ هایی با لاله گوش قرمز تخم هایی قهوه ای رنگ. در اینجا، با وجود اینکه رنگ پوسته تخم به تنهایی تعیین کننده کیفیت تخم نمی باشد، اما بررسی های دقیق آزمایشگاهی و تجربیات عملی در سالن های ستر و هچر نشان داده اند که تخم های سفید و قهوه ای می توانند تفاوت های معناداری در راندمان هچ جوجه ها داشته باشند. نکته قابل توجه این است که این تفاوت ها از عواملی مانند ضخامت پوسته، نفوذپذیری، میزان تبادل گاز، اندازه تخم، کیفیت نطفه و حتی واکنش به شرایط ستر و هچر ناشی می شوند. به بیان دیگر، رنگ پوسته تخم نطفه دار هم یک ویژگی ظاهری است و هم می تواند بر فرآیند رشد جنینی، نرخ زنده مانی جنین و کیفیت جوجه ها اثرگذار باشد.
در ادامه، می خواهیم به صورت تفصیلی به بررسی تفاوت های بین تخم های با رنگ های مختلف بپردازیم تا روشن شود که کدام رنگ تخم نطفه دار در چه شرایطی می تواند راندمان بالاتری در هچ ارائه دهد و پرورش دهندگان بر چه اساسی باید برای انتخاب تخم های نطفه دار تصمیم گیری کنند. غالبا این تفاوت در ایجاد راندمان، بر اساس تفاوت در مواردی ایجاد می شود که عبارتند از؛
تفاوت هچ تخم نطفه دار سفید و رنگی
– ساختار پوسته و نفوذپذیری
• تخم های نطفه دار سفید، پوسته نازک تر و صاف تری دارند و میزان منافذ آنها کمتر و یکنواخت تر می باشد. توجه داشته باشید که بر سطح این تخم ها، تبادل گازهای اکسیژن و دی اکسید کربن موثرتر انجام می شود و شرایط ایده آل تری برای رشد جنین فراهم می کند.
• در مقابل، تخم های قهوه ای، دارای پوسته ضخیم تر و زبرتری هستند. همچنین، میزان منافذ بر روی این تخم ها بیشتر بوده و دارای پراکندگی غیر یکنواختی می باشد. در این میان، امکان اختلال در تعادل گازی داخل این تخم ها وجود دارد که منجر به کاهش رشد مطلوب جنین خواهد شد.
– وزن و اندازه تخم
• تخم های سفید نطفه دار، اغلب کوچکتر و سبک تر می باشند و با داشتن سطح تماسی کمتر تبادل حرارتی سریع تری با محیط دارند. این تخم ها، برای نطفه داری کوتاه مدت مناسب تر می باشند.
• در مقابل، غالبا تخم های قهوه ای، بزرگتر و سنگین تر بوده و در دوران ستر و هچر دارای انتقال گرمای کندتری می باشند. این تخم ها، در ستر دارای احتمال ناهماهنگی حرارتی بالایی هستند.
– میزان نطفه داری و زنده مانی جنین
• تخم های سفید، در نژاد های تخم گذار صنعتی نرخ نطفه داری بالاتری دارند. وقتی از این رنگ تخم ها برای جوجه کشی استفاده می کنید، در اواخر دوره ستر شاهد مرگ جنینی کمتری خواهید بود. در نتیجه، راندمان هچ تخم های شما بالا تر خواهد رفت.
• در هنگام استفاده از تخم های قهوه ای برای جوجه کشی، در نظر داشته باشید که نسبت مرگ جنین ها مخصوصا در نژاد های سنگین تر طی هفته سوم جوجه کشی بیشتر است. لذا، در مراحل پایانی رشد جنین احتمال زنده مانی آن کاهش می یابد و شما به مدیریت دقیق تر ستر احتیاج خواهید داشت.
– کیفیت پوسته و احتمال ترک خوردگی
• تخم های نطفه دار سفید، پوسته ای یکنواخت تر داشته و شکننده تر هستند. این تخم ها، در شرایط ستر احتمال ترک خوردگی کمتری دارند. همچنین، اگر شما تخم های سفید را در شرایط بهداشتی نگهداری کنید، کیفیت خوبی خواهند داشت.
• پوسته تخم های قهوه ای سفت تر بوده و گاهی ناصاف یا دارای لکه های کلسیمی می باشد. این تخم ها، در مرحله هچر بیشتر در معرض ترک خوردگی قرار دارند و پوسته غیر یکنواخت آنها مانع از خروج راحت جوجه ها از تخم می شود.
– جوجه درآوردن و کیفیت جوجه ها
• جوجه هایی که از تخم های سفید به دنیا آمده اند، معمولا فعال تر بوده و وزن اولیه پایین تری دارند. این جوجه ها کیفیتی یکنواخت تر داشته و دارای رشد سریع تری هستند.
• جوجه های متولد شده از تخم های قهوه ای، وزن اولیه بیشتری دارند ولی از همان ابتدا، فعالیت کمتری از خود نشان می دهند. در نژاد های گوشتی، جوجه ها دارای پتانسیل رشد بالاتری هستند اما به مراقبت های ویژه نیاز دارند.
– پاسخ به شرایط ستر و هچر
• تخم های نطفه دار سفید، نسبت به تغییرات دما و رطوبتی محیط بسیار حساس هستند و دارای واکنشی سریع تر به این عوامل می باشند. همچنین، این رنگ تخم ها، برای سترهایی با شرایط کنترلی دقیق بهتر می باشند.
• در مقابل، تخم های قهوه ای بسیار کندتر به تغییرات دمایی پاسخ می دهند. لذا، اگر مدیریت دقیقی بر جوجه کشی صورت نگیرد، راندمان هچ بیشتر کاهش می یابد.
– تاثیر سن گله مادر
• افزایش سن گله به هنگام استفاده از تخم های نطفه دار سفید، باعث کاهش نطفه داری و افزایش درصد شکست در هچ جوجه ها می شود. در این روند، شما شاهد تغییرات آهسته و قابل پیش بینی خواهید بود.
• توجه داشته باشید که در هنگام استفاده از تخم های نطفه دار قهوه ای، تغییرات ناگهانی تر و غیرقابل پیش بینی تر بوده و نیز، تخم های درشت تر یا تهیه شده از گله پیر معمولا کیفیت پایین تری دارند.
ویژگی های استفاده از تخم نطفه دار سفید و قهوه ای
در اینجا، به عنوان یک جمع بندی نهایی و نتیجه گیری کلی از این مطلب، ویژگی های مربوط به استفاده از تخم های نطفه دار سفید یا قهوه ای را برایتان آورده ایم؛ شما در استفاده از تخم های نطفه دار سفید، راندمان هچ بالاتر، حساسیت به شرایط ستر بالاتر، کیفیت جوجه های متولد شده یکنواخت تر و فعال تر، ضخامت پوسته نازک و صاف، نسبت مرگ جنین کمتر و نیز تبادل گاز موثرتر خواهید داشت. در مقابل، وقتی از تخم های نطفه دار قهوه ای استفاده می کنید شاهد راندمان هچ پایین تر، حساسیت به شرایط ستر کمتر ولی با ریسک افت درصد هچ، جوجه های درشت تر ولی با رشد اولیه کندتر، ضخامت پوسته ضخیم و گاهی خشن، نسبت مرگ جنین بیشتر در روزهای پایانی جوجه کشی و تبادل گاز دارای اختلال خواهید بود.
اما آیا تفاوت در تخم نطفه دار سفید و قهوه ای در راندمان هچ خوب است یا بد؟
باید بگوییم که در اصل وجود تفاوت ذاتا نه خوب است و نه بد، بلکه یک واقعیت علمی است که باید با آگاهی نسبت به آن، تصمیم گیری مدیریتی انجام دهید. اگر بخواهیم با دید یک پرورش دهنده یا مسئول جوجه کشی به قضیه نگاه کنیم، باید بگوییم که این تفاوت ها، در برخی موارد خوب هستند و در برخی موارد بد.
آیا هچ تخم نطفه دار سفید از تخم نطفه دار رنگی بیشتر است؟
اگر بخواهیم این مسئله از نظر مدیریتی بررسی نماییم، به این صورت می باشد که اگر شما با دانستن این موضوع که تخم های نطفه دار سفید، راندمان بهتری را در جوجه کشی دارند عمل کنید، می توانید نژاد و شرایط ستر را مطابق با این مسئله انتخاب کنید و بهره وری را بالا ببرید. اگر شما بدون آگاهی، از تخم قهوه ای استفاده کنید و شرایط ستر مربوط به جوجه کشی از تخم سفید را برای آنها تنظیم نمایید، راندمان هچ بسیار پایین خواهد آمد.
از نقطه نظر اقتصادی، شناخت تفاوت ها باعث می شود تا تخم هایی را انتخاب کنید که خروجی بیشتری دارند و این یعنی، صرفه جویی در زمان، انرژی و هزینه. اما اگر تفاوت ها را نادیده بگیرید، این مسئله موجب هدر رفت تخم ها، انرژی و کاهش سود اقتصادی می شود.
در بررسی از جنبه ژنتیکی یا نژادی باید بگوییم که این تفاوت ها فرصت هایی برای اصلاح نژاد و افزایش راندمان در آینده را فراهم می نماید. این مورد، ممکن است در نژادهایی با تخم های قهوه ای محدودیت عملکردی ایجاد کند و نیاز به مراقبت های ویژه داشته باشد.
بنابراین، تفاوت تخم نطفه دار سفید و قهوه ای در راندمان هچ نه خوب است و نه بد. بلکه ابزاری برای تصمیم گیری دقیق تر می باشد. اگر شما این تفاوت ها را بشناسید و براساس آنها شرایطی همچون ستر، رطوبت، دما، تهویه و انتخاب تخم را تنظیم کنید، این مسئله به نفع شما خواهد بود.
سخن آخر و سوالات متداول در مورد تفاوت تخم نطفه دار سفید و قهوه ای در راندمان هچ
در نهایت، آنچه مسلم است این مسئله می باشد که رنگ پوسته تخم های نطفه دار تنها یک ویژگی ظاهری نمی باشد و می تواند بر عوامل کلیدی همچون راندمان هچ، کیفیت جوجه ها و میزان مرگ و میر جنین ها تاثیرگذار باشد. علاوه بر این، تخم های نطفه دار سفید و قهوه ای هر کدام ویژگی های و کاربردهای خاص خود را دارند و شناخت دقیق این تفاوت ها به شما کمک خواهد کرد تا با انتخاب صحیح نژاد، تنظیم دقیق شرایط ستر و هچر و نیز، مدیریت بهینه گله مادر به حداکثر بهره وری برسید. اما، شما باید توجه داشته باشید که راندمان یک جوجه کشی، نتیجه تعامل دقیق میان ژنتیک، فیزیولوژی و مدیریت شما است، نه رنگ تخم! لذا، هر تصمیم علمی که در این مسیر می گیرید، شما را گامی به سوی ایجاد موفقیت پایدار در صنعت طیور جلوتر خواهد برد.
سوالاتی که ممکن است از خودتان پرسیده باشید؟
– آیا رنگ پوسته تخم مرغ به تنهایی می تواند تعیین کننده کیفیت نطفه داری و راندمان هچ تخم ها باشد؟
خیر، رنگ پوسته تخم عامل مستقیم کیفیت نطفه داری یا راندمان هچ نمی باشد. اما به صورت غیرمستقیم بر عواملی مانند ضخامت پوسته تخم، نفوذپذیری گاز و تبادل حرارتی تاثیر می گذارد که در نهایت، می توانند بر راندمان هچ موثر باشند.
– چرا تخم های سفید معمولا راندمان هچ بالاتری نسبت به تخم های قهوه ای دارند؟
به دلیل ساختار پوسته نازک تر، تبادل گازی یکنواخت تر، اندازه کوچکتر و واکنش بهتر به تنظیمات ستر تخم های سفید است که باعث راندمان بیشتر هچ می شود. بدین ترتیب است که نرخ مرگ و میر جنینی در تخم های سفید در مراحل پایانی جوجه کشی کمتر است.
– چه ویژگی هایی در تخم های قهوه ای وجود دارد که باعث کاهش راندمان هچ می شود؟
عواملی همچون ضخامت زیاد پوسته تخم، پراکندگی نامنظم منافذ پوسته، تبادل ضعیف تر گازها، واکنش کند به تغییرات دمایی و نیز، افزایش مرگ جنینی به ویژه در روزهای پایانی ستر.
– آیا می توان با مدیریت صحیح شرایط ستر و هچر تفاوت راندمان بین تخم های نطفه دار سفید و قهوه ای را کاهش داد؟
بله، با تنظیم دقیق مواردی مثل دما، رطوبت، سیستم تهویه و چرخش تخم ها متناسب با نوع گونه آنها، می توان بخشی از چالش های ساختاری تخم های قهوه ای را جبران کرد و راندمان جوجه کشی را بهبود داد.
– انتخاب میان تخم های نطفه دار سفید و قهوه ای برای جوجه کشی باید بر چه اساسی انجام شود؟
شما باید تخم های نطفه دار را بر اساس عواملی همچون نوع نژاد، اهداف پرورشی مثلا نیاز به مرغ تخم گذار یا گوشتی، شرایط ستر موجود، امکانات مدیریتی و تجربه گذشته انجام کنید نه فقط بر اساس رنگ پوسته.