مدیریت پاتوژن ها در سالن پرورش طیور

در صنعت پرورش طیور، سلامتی گله ها تنها با یک رژیم غذایی مناسب یا به واسطه ژنتیک برترشان تضمین نمی گردد. در این راستا، یکی از مهم ترین عوامل موفقیت شما، رعایت دقیق اصول بهداشتی و ضدعفونی خواهد بود. به همین دلیل است که سالن های پرورشی در صورت نبود مدیریت پاتوژن ها در سالن های پرورشی طیور می توانند به کانونی برای گسترش سریع بیماری های عفونی و ویروسی تبدیل شوند و خسارات جبران ناپذیری برای شما به همراه داشته باشند. پاتوژن ها می توانند از طریق مواردی همچون تجهیزات، پرسنل، آب، مواد غذایی و حتی هوا وارد سالن شوند و در مدت زمانی کوتاه کل گله را تحت تاثیر قرا دهند. بنابراین، شناخت راه های انتقال عوامل بیماری زا و پیاده سازی برنامه های دقیق ضدعفونی و کنترل پاتوژن از الزامات اساسی در هر واحد پرورشی حرفه ای به شمار می رود. ما در این مقاله، به بررسی دستورالعمل های بهداشتی و مدیریت پاتوژن ها در سالن های پرورشی طیور خواهیم پرداخت. لذا، چنانچه به این موارد علاقه مندید، در ادامه با ما همراه باشید؛

خرید تخم نطفه دار انواع پرندگان از جمله تخم نطفه دار اردک و تخم نطفه دار مرغ از شرکت آذرجوجه در عمده فواصل سال امکان پذیر می باشد برای کسب اطلاعات بیشتر به سایت azarjooje.net مراجعه نمایید .

دستورالعمل های بهداشتی و مدیریت پاتوژن ها در سالن های پرورشی طیور

گفتیم که برای حفظ سلامتی و افزایش بازدهی در سالن های پرورشی طیور رعایت دقیق و منظم دستورالعمل های بهداشتی و مدیریت پاتوژن ها امری ضروری به حساب می آید. مهم ترین این اقدامات برای کنترل عوامل بیماری زا و ارتقای ایمنی گله عبارتند از؛

مدیریت پاتوژن ها در سالن های پرورشی طیور

– اجرای برنامه جامع بیوسکیوریتی
بیوسکیوریتی به مجموعه ای از اقدامات پیشگیرانه گفته می شود که با هدف جلوگیری از ورود، گسترش و انتقال پاتوژن ها به سالن پرورشی انجام می گیرد و شامل سه بخش اصلی است؛ کنترل ورود و خروج افزاد، وسایل نقلیه و تجهیزات (با نصب گیت ضدعفونی، لباس مخصوص و کفش جداگانه)، قرنطینه گله جدید یا مشکوک، استفاده از ضدعفونی کننده های قوی و مناسب برای سطوح، کف، دیوار، تجهیزات و آبخوری ها.

– شستشو و ضدعفونی کامل سالن بین دو دوره پرورشی
پس از تخلیه گله قبلی، سالن باید کاملا تمیز و ضدعفونی گردد تا از باقی ماندن عوامل بیماری زا جلوگیری شود. در این راستا، مراحل کار شامل جمع آوری و دفع صحیح کود و ضایعات بیولوژیکی، شستشوی کف و دیوارها با مواد شوینده قلیایی برای حذف مواد آلی و چربی ها و نیز، استفاده از مواد ضدعفونی کننده تخصصی مانند فرمالین، ترکیبات چهارتایی آمونیوم، پراکسید هیدروژن یا ترکیبات یددار به صورت محلول یا مه پاشی می باشد. بهتر است تا سالن شما قبل از ورود گله جدید به مدت 10 تا 14 روز کامل خالی مانده و دوره تخلیه زیستی را بگذراند.
– مدیریت بهداشت آب و مواد غذایی
آب و غذای آلوده یکی از اصلی ترین منابع انتقال پاتوژن ها هستند. لذا، قبل از هرچیزی باید بگوییم که اقدامات پیشگیرانه عبارتند از؛ استفاده از منابع آب سالم (کلرزنی یا استفاده از دستگاه فرابنفش برای ضدعفونی آب)، نگهداری موادغذایی در انبار خشک، تمیز و مقاوم در برابر جوندگان و حشرات، ضدعفونی منظم لوله ها و مخازن آب به ویژه در پایان هر دوره پرورشی و در نهایت، استفاده از افزودنی های ضدباکتریایی و پروبیوتیک در جیره غذایی برای تقویت سیستم ایمنی بدن طیور.
– کنترل جوندگان، حشرات و پرندگان وحشی
برخی از جوندگان، حشرات و پرندگان وحشی می توانند ناقل مستقیم یا غیرمستقیم پاتوژن های ناقل بیماری باشند. شما می توانید با یک سری اقدامات کلیدی از این مورد، جلوگیری کنید؛ به طور مثال، نصب توری در ورودی ها و پنجره ها برای جلوگیری از ورود از پرندگان و حشرات، طعمه گذاری و تله گذاری برای کنترل جمعیت موش ها، ضدعفونی و پاکسازی اطراف سالن برای حذف منابع تغذیه ای جوندگان و تخلیه مرتب کود و مواد آلی که محل تجمع و رشد حشرات هستند، از جمله این اقدامات هستند.
– ضدعفونی منظم تجهیزات و ابزار کار
دقت کنید تا وسایلی همچون قفس ها، آبخوری ها، دانخوری ها، وسایل حمل و نقل طیور و حتی لباس کارگران باید مرتب ضدعفونی شوند، زیرا ممکن است پاتوژن ها را جابجا نمایند. بدین منظور، شما می توانید با اختصاص تجهیزات جداگانه برای هر سالن و پرهیز از جابجایی وسایل آلوده بین سالن ها، استفاده از ضدعفونی کننده های موثر، لباس و کفش مخصوص پرسنل هر سالن یا قابلیت تعویض روزانه و ضدعفونی آنها این کار را انجام دهید.
– پایش و غربالگری منظم سلامتی گله
از آنجایی که تشخیص زودهنگام بیماری ها نقش مهم در جلوگیری از شیوع و تلفات دارد، اقداماتی ضروری وجود دارند که عبارتند از؛ بازدید منظم دامپزشک و ثبت وضعیت بالینی پرندگان، استفاده از تست های تشخیصی مانند سرولوژی، کشت باکتریایی و … و نیز، قرنطینه یا حذف پرندگان بیمار برای جلوگیری از گسترش آلودگی
– تهویه مناسب و مدیریت رطوبت
• تهویه ناکافی باعث افزایش رطوبت، گازهای مضر و رشد قارچ ها و باکتری ها می شود. به همین دلیل، شما باید با مواردی همچون استفاده از سیستم تهویه متناسب با تراکم طیور، کاهش رطوبت بستر با تعویض منظم یا استفاده از مواد جاذب رطوبت مثل آهک هیدراته یا خاک اره خشک و کانترل دما برای جلوگیری از چگالش بخار آب در داخل محوطه شرایط تهویه مناسب سالن را فراهم نمایید.
– مدیریت صحیح بستر سالن
لازم به ذکر است که بستر مرطوب، گرم و آلوده محیطی ایده آل برای رشد پاتوژن ها می باشد و می تواند باعث بروز انواعی از بیماری ها گردد. راهکارهای مناسب برای جلوگیری از این شرایط شامل استفاده از مواد بستر خشک و بهداشتی مثل پوشال نرم، خاک اره یا کاه خرد شده، ضخامت مناسب و یکنواخت بستر به صورت 5 تا 10 سانتی متر و همچنین، تعویض یا تقویت بستر در نقاط مرطوب، زیر آبخوری ها یا محل های پر تردد می باشد.
– آموزش و نظارت مستمر بر عملکرد پرسنل
دقت داشته باشید که پرسنل آموزش ندیده ممکن است با بی احتیاطی خود، عوامل بیماری زا را به محوطه سالن وارد و در محیط پخش نمایند. پس لازم است تا شما به منظور آموزش پرسنل خود دوره هایی را برگزار نمایید، دستورالعمل هایی مدون را تهیه کرده و رعایت آنها را از التزامات قرار دهید و نیز، به طور پیوسته بر رفتارهای بهداشتی پرسنل نظارت کنید.
– رعایت فاصله گذاری بین سالن ها و جلوگیری از تراکم بیش از حد طیور
حواستان را از این بابت جمع کنید که تراکم بالای طیور در سالن، استرس، آسیب پذیری در برابر بیماری ها و سرعت بالای انتشار پاتوژن ها را افزایش می دهد. پس رعایت فاصله استاندارد بین سالن ها به صورت حداقل 20 تا 50 متر، استفاده از نرده یا مانع طبیعی برای جلوگیری از تماس بین پرندگان سالن های مختلف و نیز، رعایت ظرفیت مجاز سالن براساس سن، نوع و وزن پرنده را فراموش نکنید.
– استفاده منطقی از آنتی بیوتیک ها و جایگزین های طبیعی
برای مدیریت پاتوژن ها در سالن های پرورشی طیور درست استفاده کردن از آنتی بیوتیک ها می تواند تاثیرگذار باشد .ابتدا باید بگوییم که مصرف بی رویه یا خودسرانه آنتی بیوتیک ها می تواند منجر به ایجاد مقاومت دارویی در پاتوژن ها شود. پس بهتر است تا تنها با نسخه و تشخیص دامپزشک از این گونه داروها استفاده کنید، آنتی بیوتیک ها را با افزودنی های طبیعی همچون پروبیوتیک ها، پری بیوتیک ها، اسیدهای آلی و روغن های گیاهی ضد میکروبی جایگزین نمایید و قبل از کشتار برای سلامتی مصرف کننده و صادرات دوره پرهیز دارویی را رعایت کنید.
– مدیریت درست ورود گله جدید و رعایت دوره قرنطینه
توجه داشته باشید که ورود طیور جدید بدون قرنطینه می تواند آلودگی های پنهان را به گله سالم منتقل نماید. پس قرنطینه همواره لازم است! اصول مهم قرنطینه به این صورت است که گله جدید باید به مدت 2 هفته در فضای سالنی جدا از سالن اصلی و با کارکنان و تجهیزات مستقل نگهداری شود. بعلاوه، پایش سلامتی گله جدید در طول قرنطینه با آزمایشات و بررسی های بالینی و ضدعفونی تجهیزات و وسایل حمل و نقل بعد و قبل از قرنطینه از دیگر اقدامات ضروری هستند.
– مدیریت صحیح تلفات و لاشه ها
لاشه پرندگان مرده پر از پاتوژن ها و عوامل بیماری زای خطرناک برای گله است. پس حتما باید جمع آوری سریع لاشه ها، نگهداری در محفظه سرد و بسته تا زمان دفع نهایی و سپس، دفع اصولی آنها از طریق سوزاندن در کوره لاشه سوز، دفن بهداشتی با آهک در عمق مناسب یا ارسال به مراکز مجاز فرآوری ضایعات دامی را در برنامه کار خود قرار دهید.
– پایش کیفیت هوا و گازهای سمی
گازهایی همچون آمونیاک، دی اکسید کربن و سولفید هیدروژن می توانند سیستم تنفسی طیور را تضعیف کرده و راه را برای نفوذ عوامل بیماری زا باز کنند. لذا، شما می توانید با نصب سیستم تهویه مناسب و پایش دوره ای غلظت گازها در سالن، جلوگیری از بستر خیس و فاسد و در کنار آن، استفاده از مواد جاذب آمونیاک یا تهویه کمکی در نقاط کور سالن از این مورد تا حد امکان جلوگیری کنید.
– برنامه ریزی برای واکسیناسیون اصولی و متناسب با منطقه
واکسیناسیون هدفمند، خط دفاعی مهمی در برابر بیماری های ویروسی رایج است. اصول اجرای صحیح واکسیناسیون در چند مورد خلاصه می شود؛ مشاوره با دامپزشک منطقه برای تعیین برنامه واکسیناسیون متناسب با وضعیت اپیدمیولوژیک محلی، استفاده از واکسن های معتبر و نگهداری صحیح در دمای 2 تا 8 درجه سانتیگراد و نیز، اجرای دقیق برنامه با رعایت زمان مناسب، دوز، روش تزریق یا خوراندن واکسن.
– استفاده از سیستم های ثبت و پایش داده ها
برای مدیریت پاتوژن ها در سالن های پرورشی طیور استفاده از سیستم ثبت داده ها می تواند بسیار تاثیرگذار باشد.توجه کنید که ثبت دقیق داده ها به کشف زودهنگام مشکلات بهداشتی و روند غیرطبیعی کمک می کند. اقدامات ضروری در این راستا بدین شرح هستند؛ ثبت روزانه تلفات، مصرف آب و مواد غذایی، دما، رطوبت و وزن طیور، مقایسه مداوم داده ها با جدول استاندارد رشد و هشدار به دامپزشک در صورت انحراف و در نهایت، مستندسازی عملیات ضدعفونی، واکسیناسیون و سایر اقدامات بهداشتی برای ارزیابی عملکرد سالن.
– طراحی اصولی و قابل شستشو بودن سازه ها و تجهیزات
فراموش نکنید که سازه ها و تجهیزات سالن شما باید امکان شستشوی کامل و ضدعفونی بدون آسیب را داشته باشند. بدین منظور، استفاده از مصالح قابل شستشو مانند بتن صاف یا پوشش های ضد آب برای کف و دیوارها، طراحی سالن با حداقل نقاط کور یا زوایای بسته و نصب شیب کف برای تسهیل تخلیه آب شستشو و جلوگیری از ماندابی شدن سالن از اقدامات لازم و ضروری هستند.
– کنترل ورود بازدیدکنندگان و اجرای منطقه قرمز
از آنجایی که بازدیدهای غیرضروری از عوامل شایع آلودگی متقاطع هستند، پیاده سازی نمونه هایی از سیاست های کنترلی از ضروریات خواهد بود مثلا؛ ممنوعیت ورود افراد متفرقه به سالن و محوطه مرغداری بدون هماهنگی و اقدامات ضدعفونی، ایجاد منطقه قرمز یا ورود ممنوع در نزدیکی سالن ها و نصب تابلوهای هشدار و استفاده از دفتر ثبت ورود و خروج پرسنل، بازدیدکنندگان و وسایل نقلیه همراه با زمان ورود، هدف و اقدامات انجام شده.

مدیریت پاتوژن ها در سالن پرورش

جمع بندی و سوالات متداول در مورد مدیریت پاتوژن ها در سالن پرورش طیور

در نهایت باید بگوییم که رعایت دقیق دستورالعمل های بهداشتی و مدیریت پاتوژن ها در سالن های پرورشی طیور نه تنها سلامتی گله را تضمین می نماید، بلکه باعث افزایش بهره وری و کاهش خسارات اقتصادی شما می گردد. لذا، با پیاده سازی مستمر راهکارهای گفته شده در این مقاله و آموزش های لازم پرسنل می توان آینده ای پایدار و موفق را برای صنعت طیور رقم زد. امیدواریم تا با مطالعه این مقاله تا حدودی در این مسیر شما را یاری رسانده باشیم؛

سوالاتی که ممکن است از خوتان پرسیده باشید؟
– بیوسکیوریتی در سالن های پرورش طیور چیست و چرا اهمیت دارد؟
بیوسکیوریتی مجموعه اقداماتی است که برای جلوگیری از ورود و گسترش پاتوژن ها در سالن های پرورشی انجام می شود و اهمیت آن در حفظ سلامتی گله و کاهش خسارات اقتصادی ناشی از بیماری هاست.
– بنظر شما چرا ضدعفونی کامل سالن بین دو دوره پرورشی مضر می باشد؟
زیرا، باقی ماندن مواد آلی و پاتوژن ها در سالن می تواند باعث انتقال بیماری به گله جدید شود. به همین دلیل است که شستشو و ضدعفونی کامل سالن پرورشی حذف این عوامل را تضمین می نماید.
– مدیریت بهداشت آب و خوراک چه تاثیری بر کنترل پاتوژن ها دارد؟
آب و موادغذایی طیور در هنگام آلودگی از منابع اصلی ورود پاتوژن ها به سالن می باشند. لذا، مدیریت صحیح آنها با استفاده از منابع سالم و ضدعفونی منظم از انتقال بیماری ها جلوگیری می کند.
– آموزش و نظارت بر عملکرد پرسنل چه نقشی بر کنترل بیماری های طیور شما خواهد داشت؟
این نوع اقدامات، باعث آگاه تر شدن پرسنل از روش های صحیح بهداشتی می شود و نیز، هر گونه خطای انسانی که منجر به گسترش بیماری می شود را کاهش می دهد.
– چرا مدیریت تلفات و لاشه ها در سالن طیور اهمیت زیادی دارد؟
زیرا لاشه ها محل تجمع و رشد پاتوژن ها هستند و اگر به درستی جمع آوری و دفع نشوند، می توانند منبع گسترش سریع بیماری در گله باشند.