جوجه کشی از تخم نطفه دار مرغ زینتی

در دنیای پر رمز و راز پرورش پرندگان زینتی، می توان گفت که جوجه کشی از تخم نطفه دار مرغ زینتی و لحظه تولد جوجه ها یکی از هیجان انگیزترین و حساس ترین بخش ها می باشد. البته، هر کدام از روش های جوجه کشی چه روش طبیعی با حضور مرغ مادر و چه شیوه مصنوعی با استفاده از دستگاه های پیشرفته برای خود دارای مزایا، چالش ها و نکاتی خاص خود هستند. لذا، انتخاب میان این دو روش نه تنها به شرایط پرورش دهنده بستگی دارد، بلکه نقش تعیین کننده ای در سلامت، بازدهی و کیفیت نسل های بعدی دارد. ما در این مقاله، به بررسی دقیق و کاربردی هر دو روش جوجه کشی از تخم نطفه دار مرغ زینتی می پردازیم تا یک راهنمایی جامع برای علاقه مندان و پرورش دهندگان این پرندگان زیبا فراهم نماییم.

Incubation of fertilized ornamental chicken eggs

جوجه کشی از تخم نطفه دار مرغ زنیتی به صورت طبیعی

جوجه کشی طبیعی یعنی قرار دادن تخم نطفه دار زیر مرغ کرچ دارای غریزه مادری فعال به منظور اینکه پرنده ماده خود به تنهایی وظیفه گرم نگه داشتن، چرخاندن تخم ها و مراقبت از جوجه ها را انجام دهد. این روش، یک روش سنتی، کم هزینه و کم دردسر می باشد اما نکاتی دارد که رعایت آنها از واجبات است. تکثیر طبیعی مرغ های زینتی مراحلی دارد که هر کدام را باید طبق اصول گفته شده در ادامه انجام دهید؛
– مرحله انتخاب مرغ مادر مناسب یا مرغ کرچ؛
سن مرغ انتخابی شما باید بین 8 ماه تا 2 سال باشد. زیرا، مرغ های زینتی در این سنین بهترین بازدهی را دارند. پس دقت کنید که مرغ های شما نه خیلی جوان باشند نه خیلی پیر.
توجه به نژاد مرغ نیز، از ضروریات است. شما باید بدانید که نژادهای سیلکی، لهستانی، ابریشمی و مرغ های بومی ایرانی کرچی خوبی دارند.
مرغ باید علائم کرچی را از خود نشان دهد؛ مثلا مدت زیادی را در لانه بدون تخم گذاری بماند. یا اینکه پرخاشگر باشد و با نزدیک شدن کسی یا چیزی به لانه صداهایی تند از خود در بیاورد. همچنین، مرغ کرچ پرهای پف کرده دارد و خیلی کمتر غذا می خورد.
– آماده سازی لانه و محیط؛
لانه باید در مکانی آرام، نیمه تاریک، بی سر و صدا و ایمن از حیوانات دیگر ساخته شود.
بستر لانه باید توسط پرنده با کاه، یونجه یا خاک اره تمیز و خشک پوشانده شود و نباید مرطوب و سرد باشد.
حتما سعی کنید تا ظرف آب و دان را در نزدیکی لانه بگذارید. زیرا مرغ باید بدون استرس از لانه خارج شده و سریعا برگردد.
توجه کنید که دمای محیط باید در فصول سرد حتما گرم باشد. به طور کلی، دمای محیط 18 تا 25 درجه سانتیگراد برای مرغ های زینتی مناسب است.
– جمع آوری تخم های نطفه دار؛
شما باید تخم هایی مناسب با پوسته سالم، تمیز، بدون ترک یا برآمدگی و نیز، نه خیلی بزرگ و نه خیلی کوچک را برای جوجه کشی انتخاب کنید.
این تخم ها باید تا قبل از شروع جوجه کشی 7 روز در جای خنک با دمای حدود 15 تا 18 درجه سانتیگراد نگه داری شوند و شما باید روزانه یک مرتبه آنها را بچرخانید تا به پوسته نچسبند.
بسته به اندازه مرغ ها، هر مرغ می تواند 7 تا 12 عدد تخم را زیر پرهایش بپوشاند.
– خواباندن مرغ روی تخم ها؛
شما باید به صورت شبانه مرغ خواب آلود و آرام را بلند کرده و تخم ها را آرام بر زیرش قرار دهید.
در دو روز اول، مرغ را زیر نظر بگیرید تا اطمینان حاصل کنید که بدون وقفه بر روی تخم ها می خوابد و از آنها مراقبت می نماید.
نشانه موفقیت این است که مرغ در روز سوم با تمام بدن خود تخم ها را می پوشاند و اجازه دخالت هیچ کس را نمی دهد.

– دوران خوابیدن بر روی تخم از روز اول تا روز 21 ام؛

مدت زمان جوجه کشی مرغ های زینتی معمولا 21 روز می باشد. ولی این مدت با توجه به شرایط ممکن است تا یکی دو روز جابجا شود.
پرنده ماده خودش به طور غریزی تخم ها را روزانه چند مرتبه می چرخاند.
شما باید در طی روزهای 7 و 14 جوجه کشی با استفاده از کندلینگ سلامتی، نطفه دار بودن و رشد جنین در داخل تخم را بررسی کنید.
توجه داشته باشید که حتما از دستکاری بی مورد مرغ یا تخم ها خودداری کنید و هرگز آرامش مرغ را بر هم نزنید.
– زمان تولد جوجه ها؛
شروع نوک زدن زمانی است که در طی روزهای 20 تا 21 جوجه کشی شما شاهد صدای جیک جیک و نوک زدن به پوسته جوجه ها خواهید بود.
نباید در روند خروج جوجه از تخم هر گونه دخالتی انجام دهید. مگر اینکه جوجه بعد از 24 ساعت نتواند کاملا از تخم بیرون بیاید.
باید بدانید که مرغ مادر خودش می تواند از جوجه هایش مراقبت کند، آنها را گرم نگه دارد و غذا خوردن بدانها یاد دهد.

شما باید توجه داشته باشید که نکاتی وجود دارند که حتما باید رعایت شوند؛ از جمله این نکات این است که اگر تعداد جوجه هایتان بالاست یا مرغ شما بی تجربه است، بهترین کار جدا کردن جوجه ها برای نگهداری در یک محیط جداگانه با دمای مناسب می باشد. همچنین، لازم است تا برای جوجه های خود آب تمیز و جیره غذایی مخصوص در نظر بگیرید. یادتان باشد شما همواره می توانید برای گرم کردن محیط از لامپ مادون قرمز استفاده کنید.

جوجه کشی مصنووعی از تخم نطفه دار مرغ زینتی

جوجه کشی  از تخم نطفه دار مرغ زینتی به صورت مصنوعی

جوجه کشی مصنوعی فرآیندی کنترل شده و دقیق برای تبدیل تخم های نطفه دار به جوجه است که بدون دخالت مرغ مادر و با استفاده از دستگاه های مخصوص جوجه کشی انجام می شود. در این روش، شرایط لازم برای رشد و تکامل جنین داخل تخم مانند دما، رطوبت، تهویه و چرخش تخم ها به صورت مصنوعی و دقیق شبیه سازی می شود. توجه کنید که جوجه کشی مصنوعی این امکان را فراهم می کند تا در هر زمان از سال، تعداد زیادی تخم نطفه دار به صورت همزمان و با درصد موفقیت بالاتری به جوجه تبدیل شوند. این روش تکثیر مصنوعی، به ویژه برای پرورش دهندگان مرغ های زینتی و نژادهای خاص که در آنها مرغ مادر تمایلی به کرچ شدن و خوابیدن بر روی تخم ها ندارد یا شرایط طبیعی فراهم نیست، بسیار کاربردی و مفید می باشد.
به طور کلی، در جوجه کشی مصنوعی وظیفه ای که طبیعتا بر عهده مرغ مادر است، توسط دستگاه جوجه کشی انجام می شود. نکته مهم این که اگر این دستگاه خودکار باشد، درصد موفقیت شما نیز، بالا خواهد رفت. مراحل مختلف جوجه کشی مصنوعی به شرح زیر است. البته، شما باید هر مرحله را به صورت اصولی و علمی به ترتیب آنچه خواهیم گفت، انجام دهید.

مراحل جوجه کشی مصنوعی از تخم نطفه دار مرغ زینتی

– انتخاب و آماده سازی تخم های نطفه دار؛
• تخم های تهیه شده برای جوجه کشی باید سالم، تمیز، بدون ترک یا شکستگی و به شکل بیضی و متعادل یعنی نه دراز و نه گرد باشند.
• اطمینان حاصل کنید که والدین تخم های شما مرغ و خروس هایی باشند که با هم زندگی می کنند. این تخم ها باید 7 روز پس از تخم گذاری نگهداری شده باشند تا برای جوجه کشی آماده شوند. یعنی تخم نطفه دار واقعی باشند.
• تخم ها باید در دمای 15 تا 18 درجه سانتیگراد در محیط تاریک و با تهویه مناسب نگهداری شوند. حتما هر روز یک مرتبه تخم ها را در محل نگهداری شان بچرخانید تا نطفه آنها به پوسته نچسبد.
– آماده سازی دستگاه جوجه کشی؛
• دستگاهی که برای جوجه کشی انتخاب میکنید، می تواند خانگی یا صنعتی، با قابلیت تنظیم دما، رطوبت، تهویه و چرخش خودکار باشد.
• شما باید قبل از شروع جوجه کشی، تمام قطعات دستگاه را با محلول آب گرم و سرکه سفید یا بتادین ضدعفونی کنید.
• تنظیمات اولیه دستگاه شامل دمای مناسب 37.5 درجه سانتیگراد و رطوبت 55 تا 60% برای 18 روز اول فرآیند جوجه کشی می باشد.
– قرار دادن تخم ها در داخل دستگاه؛
• شما باید تخم ها را با دقت و بدون ضربه، به صورت افقی یا با نوک باریک به پایین بچینید، حتما دقت کنید که بین تخم ها فاصله ای مناسب برای گردش هوا وجود داشته باشد.
– دوره انکوباسیون از روز1 تا 18 ام جوجه کشی؛
• اگر دستگاه فاقد قابلیت چرخش خودکار است، روزانه 3 تا 5 بار با دستهایتان تخم ها را بچرخانید.
• لازم است تا در روز 7 ام جوجه کشی نطفه و رشد اولیه جنین را بررسی کرده و در روز 14 ام نیز، رشد جنین و حذف تخم های خراب یا مرده را انجام دهید.
• دقت کنید که داخل دستگاه باید گردش هوای ملایم و دائمی داشته باشد. همچنین، رطوبت آن نیز، ثابت و متعادل بماند. زیرا، خشکی بیش از حد پوسته را سفت می کند.
– روزهای پایانی از روز 19 تا 21 ام؛
• رطوبت داخل دستگاه را به 70 تا 75 درصد افزایش دهید تا جوجه ها راحت تر پوسته بشکنند.
• چرخش تخم ها را متوقف نمایید.
• تخم ها را در حالت ثابت و افقی بر روی سینی مخصوص هچ قرار دهید.
– تولد جوجه ها؛
• جوجه ها از روز 20 ام شروع به نوک زنی کرده و صداها و ترک هایی از خود بروز می دهند.
• ممکن است خروج کامل جوجه تا 24 ساعت طول بکشد. لذا نیازی به دخالت شما نیست.
• تا زمانی که جوجه ها کاملا از تخم بیرون نیامدند، درب دستگاه را باز نکنید تا رطوبت داخل آن افت نکند.
– مراقبت های بعد از تولد؛
• جوجه های تازه متولد شده را 12 تا 24 ساعت در داخل دستگاه نگه دارید تا کاملا خشک و پر انرژی گردند.
• بعد از خشک شدن جوجه ها را به محوطه ای با دمای 30 تا 35 درجه سانتیگراد منتقل کنید.
• در محل نگهداری جوجه ها، حتما ظرف آب کم عمق و دان استارتر مخصوص قرار دهید.

نکات کلیدی در مورد جوجه کشی از تخم نطفه دار مرغ زینتی

نکات تکمیلی و مهمی که حتما در طی روند جوجه کشی مصنوعی قرار است به کارتان بیاید، بدین صورت می باشد؛ توجه کنید که همواره رطوبت کم محیط باعث خشک شدن غشاء و مرگ جنین خواهد شد و رطوبت زیاد نیز، خفگی جوجه و فساد تخم را در پی خواهد داشت. همچنین، هر بار که درب دستگاه را باز می کنید، دما و رطوبت به شدت افت پیدا می کند و این بسیار خطرناک است. زیرا، دماهای کمتر از 37 یا بالاتر از 38 درجه سانتیگراد به شدت خطرناک هستند.

 جمع بندی و سوالات متداول در مورد جوجه کشی از تخم نطفه دار مرغ زینتی

در پایان، لازم است تا بگوییم شما چه از روش طبیعی برای جوجه کشی استفاده کنید و چه از روش مصنوعی، آنچه اهمیت دارد توجه به نیازهای اساسی تخم های نطفه دار و فراهم کردن شرایط مناسب برای رشد و تولد جوجه هاست. هر دو روش ذکر شده در بالا، دارای مزایا و محدودیت هایی خاص می باشد و انتخاب بین آنها بستگی به امکانات، هدف پرورش دهنده و شرایط محیطی دارد. توجه داشته باشید که در همین راستا آشنایی با اصول علمی و نکات کاربردی هر روش یک امتیاز محسوب شده و می تواند نقش مهمی در افزایش درصد موفقیت جوجه کشی و سلامتی جوجه ها ایفا کند. لذا، ما امیدواریم که مطالعه این مقاله توانسته باشد تا شما را گامی کوچک در مسیر آگاهی و موفقیت به جلو انداخته و یاری رسانده باشد.

سوالاتی که ممکن است از خودتان پرسیده باشید؟

– جوجه کشی طبیعی چه زمانی اتفاق می افتد؟
هنگامی که مرغ مادر کرچ می شود و به طور غریزی بر روی تخم ها می نشیند، آنها را گرم کرده و تا زمان تولد جوجه ها از آنها مراقبت می کند.
– چرا برخی افراد از روش جوجه کشی مصنوعی برای تکثیر مرغ های زینتی استفاده می کنند؟
از آنجایی که مرغ ها همیشه کرچ نمی شوند و در برخی مواقع تعداد تخم ها زیادتر از حد انتظار است شما می توانید با استفاده از دستگاه جوجه کشی درصد موفقیت را افزایش دهید.
– دمای مناسب برای جوجه کشی مصنوعی چقدر است؟
شما همواره، به دمای استاندارد 37.5 درجه سانتیگراد برای رشد سالم جنین در داخل تخم نیاز دارید.
– چرا چرخش تخم ها در جوجه کشی مصنوعی اهمیت زیادی دارد؟
زیرا، چرخاندن منظم تخم ها باعث می شود که نطفه به پوسته نچسبد و رشد جنین به درستی انجام شود.
– چه زمانی باید چرخش تخم ها را متوقف کرد؟
شما باید در طی جوجه کشی مصنوعی از روز 18 به بعد چرخش تخم ها را متوقف نمایید تا جوجه ها در موقعیت مناسب برای نوک زدن و خروج قرار گیرند.