امروزه، مرغ های گوشتی یکی از اصلی ترین منابع تامین پروتئین حیوانی در سراسر جهان می باشند و از این لحاظ، مورد توجه صنعت دام و طیور قرار گرفته اند. لذا، از آن جهت که پرورش این نژادها بیشتر به دلیل رشد سریع و تولید گوشت با کیفیت بالا صورت می گیرد، مواردی همچون سن و زمان شروع تخم گذاری مرغ گوشتی ، نقش مهمی در بهینه سازی برنامه های اصلاح نژاد، مدیریت مزرعه و بهره وری اقتصادی حاصل از آنها ایفا می کنند تخم نطفه دار مرغ گوشتی که برای بقای نژاد مولد مرغ گوشتی تولید می شود یکی از موارد قابل توجه در پرورش مرغ گوشتی می باشد . بنابراین، بررسی زمان تخم گذاری پرنده در نژادهای مختلف این گونه، می تواند اطلاعات ارزشمندی را درباره تفاوت های فیزیولوژیکی، تاثیر عوامل ژنتیکی و مدیریتی و چالش های موجود در مسیر بهره برداری همزمان از قابلیت های گوشتی و تخم گذاری این نژادها فراهم آورد. بدین منظور، در ادامه این مطلب، می خواهیم تا با تمرکز بر مقایسه نژادهای مختلف مرغ گوشتی، به تحلیل سن شروع تخم گذاری و عوامل موثر بر آن در این گونه بپردازیم تا با شناخت بهتر ویژگی های هر نژاد، زمینه ای برای بهبود عملکرد تولید و تصمیم گیری های علمی فراهم کنیم؛
خرید تخم نطفه دار انواع پرندگان از جمله تخم نطفه دار مرغ گوشتی از شرکت آذر جوجه با درصد هچ بالا در عمده مواقع سال امکان پذیر است،عزیزان علاقه مند به پرورش طیور می توانند با مراجعه به سایت آذرجوجه و از طریق شماره های درج شده در سایت با کارشناسان مربوطه ارتباط برقرار کنند .

عوامل تاثیر گذار در زمان و سن تخمگذاری مرغ گوشتی
بررسی زمان و سن تخم گذاری مرغ های گوشتی
قبل از هر چیزی توجه داشته باشید که برخلاف مرغ های تخم گذار، اولویت اول تولید در پرورش مرغ های گوشتی تخم گذاری نیست؛ امروزه، پیاده سازی مواردی همچون اصلاح نژادی، برنامه های تولیدی و یا اهداف پرورشی ترکیبی سبب شده است تا بررسی دقیق این موضوع اهمیت زیادی بیابد. لذا، در اینجا، می خواهیم تا سن و زمان تخم گذاری انواع نژادهای رایج مرغ گوشتی و ویژگی های مرتبط با آن را بررسی کنیم؛
– مرغ های گوشتی نژاد راس به ویژه راس 308
• سن شروع تخم گذاری در مرغ های نژاد راس 22 تا 26 هفتگی یا 5.5 تا 6.5 ماهگی می باشد. مرغ های این نژاد، رشدی بسیار سریع و راندمان غذایی بالایی دارند. توجه داشته باشید که مرغ های گوشتی راس معمولا برای تخم گذاری پرورش داده نمی شوند، اما در برنامه های مولد مادر و پدری، توانایی تخم گذاری نیز، دارند. بعلاوه، تخم های حاصل از این مرغ ها، دارای کیفیتی متوسط و پوسته ای نسبتا نازک می باشند. افزون بر این، زمان تخم گذاری راس ها به شدت به شرایط تغذیه ای، میزان نور محیط و مدیریت شما وابسته است.
– مرغ های گوشتی نژاد کاب
• مرغ های گوشتی نژاد کاب، تقریبا از 24 تا 28 هفتگی شروع به تخم گذاری می کنند. این نژادها، ضریب تبدیل غذایی بسیار مناسبی دارند ولی، میزان تخم گذاری در آنها بسیار کمتر از سایر نژادهای تخم گذار می باشد. توجه کنید که اگر شما از مرغ های گوشتی نژاد کاب در گله های مادری استفاده نمایید، این مسئله نیاز به تغذیه کامل و نیز، میزان نور کنترل شده دارد. همچنین، بلوغ جنسی این مرغ ها نسبتا دیرتر از گونه راس رخ می دهد و بدین ترتیب، در برنامه های تجاری کمتر به تخم گذاری این نژاد اتکا می شود.
– مرغ گوشتی نژاد آرین بومی ایران
• مرغ های آرین بین 24 تا 30 هفتگی شان وارد دوره تخم گذاری خود می شوند. مرغ آرین یک نژاد ملی ایران می باشد که نسبت به شرایط اقلیمی متفاوت محیط مقاومت بدنی بالایی دارند. آرین ها، تخم گذاری بسیار محدودی دارند که این مسئله، در شرایط روستایی یا پرورش بومی دارای نقشی نسبی می باشد. زیرا، پتانسیل تخم گذاری این نژاد به دلیل عدم تمرکز اصلاح نژادی، هنوز به سطح بالایی نرسیده است. در مقابل، درباره گوشت این نژاد می توان گفت که دارای کیفیت متوسط تا خوب می باشد.
– مرغ های گوشتی از نژاد هوبارد
• قبل از هر چیزی، باید بگوییم که سن شروع تخم گذاری مرغ های نژاد هوبارد، حدود 22 تا 24 هفتگی آنها می باشد. این مرغ ها دارای نژادی چند منظوره می باشند و بیشتر برای پروژه های خاص پرورش مرغ بومی یا ارگانیک به کار گرفته می شوند. مرغ های هوبارد بسیار بهتر از سایر نژادهای خالص گوشتی تخم گذاری می کنند و در برخی برنامه ها، به عنوان نژاد مادری در سیستم های نیمه صنعتی استفاده می شوند.
– مرغ های گوشتی دو منظوره که برای بهره برداری دو منظوره پرورش داده می شوند؛
• در این گونه مرغ ها، سن شروع تخم گذاری معمولا بین 20 تا 24 هفتگی می باشد. مرغ های دو منظوره، هم برای بهره برداری از گوشت به کار می روند و هم جهت تولید و فروش تخم مورد استفاده قرار می گیرند. این مرغ ها، بسیار بهتر از نژادهای خالص گوشتی تخم گذاری می کنند و برای پرورش در سیستم های کوچک مقیاس و یا خانوادگی مناسب می باشند. همچنین، توجه داشته باشید که این نژادها برخلاف نژادهای گوشتی صنعتی، برای تخم گذاری در طول سال نیز، قابل نگهداری و پرورش هستند.
عوامل تاثیر گذار بر زمان و سن تخم گذاری مرغ های گوشتی
اکنون، باید بدانید که همواره یک سری از عوامل موجود بر سن تخم گذاری مرغ های نژادهای مختلف تاثیر گذاشته اند. اگر شما با این عوامل و میزان تاثیر آنها بر تولید تخم مرغ های گوشتی آشنا باشید می توانید با فراهم نمودن آنها، تولید تخم، گوشت و میزان آنها را مطابق با نیاز خود تنظیم نمایید. عوامل موثر بر سن تخم گذاری انواع مرغ ها از جمله مرغ های گوشتی عبارتند از؛
– ژنتیک، نژاد و یا سویه
• این مورد، مهمترین عامل تعیین کننده سن بلوغ جنسی مرغ ها و شروع دوره تخم گذاری آنها می باشد. به عنوان مثال، نژادهای سریع الرشد مانند راس و کاب معمولا از جمله نژادهایی هستند که تخم گذاری را دیرتر آغاز می کنند ولی، نژادهای بومی یا نیمه سنگین زودتر به بلوغ جنسی و تخم گذاری می رسند.
– تغذیه و یا توجه به کیفیت، کمیت و تعادل مواد غذایی دریافتی پرنده
• توجه نمایید که همواره تغذیه ناکافی و یا نامتعادل مرغ ها، منجر به کاهش مواد مغذی دریافتی بدن پرنده و در نهایت، کمبود پروتئین، انرژی، کلسیم و فسفر شده و تخم گذاری را به تاخیر خواهد انداخت. زیرا، هرکدام از این مواد دارای نقشی حیاتی در بدن مرغ ها می باشند؛ مثلا، پروتئین کافی برا ساخت هورمون های جنسی و کلسیم و فسفر نیز، برای تشکیل تخم و تخمدان ضروری هستند. همچنین، در این میان باید دقت کنید که تغذیه بیش از حد مرغ ها، باعث تجمع چربی و اختلال در عملکرد تخمدان آنها خواهد شد.
– میزان نوردهی، فتوپریود یا طول مدت نور روزانه
• توجه داشته باشید که نور مستقیم بر غده هیپوفیز مرغ ها تاثیر می گذارد و بدین ترتیب، هورمون های تخم گذاری را تحریک می کند. البته، برای آغاز تخم گذاری روزانه 14 تا 16 ساعت نوردهی لازم است و نوردهی ناقص یا نوسانی می تواند تخم گذاری پرنده را به تاخیر بیندازد.
– میزان وزن و رشد بدنی مرغ ها در زمان بلوغ
• لازم به ذکر است که وزنی ایده آل برای زمان بلوغ پرنده وجود دارد که رسیدن بدان برای آغاز فعالیت تخمدانی لازم و ضروری است. گاهی، مرغ هایی که زودتر به این وزن ایده آل می رسند، زودتر هم تخم گذاری را آغاز می نمایند. در مقابل، در نژادهای گوشتی رشد عضلانی شدید بدن پرنده مانع بلوغ جنسی به موقع آنها می شود.
– وضعیت بهداشتی و میزان استرس وارده
• برخی از بیماری ها مانند کوکسیدیوز، مایکوپلاسموز و غیره استرس حرارتی، تراکم بالا و صداهای بلند می توانند هورمون های جنسی مرغ ها را سرکوب نمایند. در این شرایط، تاخیر و یا توقف بلوغ جنسی پرنده ها محتمل تر است.
– مدیریت مزرعه و سیستم پرورشی
• نگهداری مرغ های نژادهای مختلف در محوطه بسته و کنترل شده نیازمند رعایت اصولی ویژه می باشد. توجه کنید که در این محیط، مواردی همچون تهویه، دما، بستر، تراکم و دسترسی به آب و مواد غذایی تازه و تمیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. البته، در سیستم های صنعتی با مدیریت دقیق مرغ ها باید بر اساس نژاد خود تخم گذاری را آغاز نمایند. لذا، نگران نباشید.
– داروها و هورمون ها در صورت استفاده غیرمجاز یا ناخواسته
• نکته قابل توجه این است که برخی از آنتی بیوتیک ها یا سموم قارچی موسوم به مایکوتوکسین ها قادرند تا بر تخمدان مرغ ها تاثیرات منفی و مضری بگذارند.

زمان تخم گذاری مرغ گوشتی
جمع بندی
در پایان، اگر بخواهیم نژادهای مختلف را به صورت یکجا از نظر سن تخم گذاری بررسی نماییم، به این ترتیب بررسی را آغاز خواهیم کرد؛ نژاد راس 308 رشدی سریع دارد و همچنین، تخم گذاری اش دیرتر و در حدود 22 تا 26 هفتگی شروع می شود. علت این موضوع آن است که این نژاد از مرغ ها به طور معمول برای تولید گوشت اصلاح شده اند و تخم گذاری از اولویت های آنها نمی باشد. بنابراین، تخم گذاری این نژاد مورد تمرکز پرورش دهندگان نبوده است.
نژاد کاب 500 هم، همچون نژاد راس 308 عمل نموده و کمی دیرتر از آن و در حدود 24 تا 28 هفتگی شروع به تخم گذاری می نماید. این نژاد مرغ ها، به دلیل رشد سریع و بازده بالای گوشتی خود بیشتر در تولید گوشت کاربرد دارد تا تخم!
همچنین، در نژادهای بومی تر و مقاوم تر مثل نژاد آرین ایرانی سن شروع تخم گذاری کمی دیرتر و در حدود 24 تا 30 هفتگی می باشد. توجه کنید که این نژادها نسبت به نژادهای صنعتی مقاومت بهتری در برابر شرایط محیطی دارند. اما از نظر تولید تخم عملکرد متوسطی را دارا می باشند.
بعلاوه، نژادهایی موسوم به مرغ های دو منظوره همچون مرغ هوبارد، معمولا بلوغ جنسی و تخم گذاری را در سنین 22 تا 27 هفتگی آغاز می نمایند. می توان گفت که این نژادها، علاوه بر تولید گوشت در تخم گذاری نیز، عملکرد قابل قبولی را از خود نشان می دهند و برای پرورش در مزارع نیمه صنعتی مناسب ترند. در نهایت، باید بگوییم که نژادهای دو منظوره یا نیمه تخم گذار، که برای هر دو هدف تولید گوشت و تخم پرورانده می شوند، معمولا زودتر از بقیه یعنی حدود 20 تا 24 هفتگی تخم گذاری را آغاز می کنند و عملکرد تخم گذاری به مراتب بهتری نسبت به نژادهای گوشتی را به نمایش می گذارند.
پس به طور کلی، نژادهای سریع الرشد گوشتی دیرتر به مرحله تخم گذاری می رسند و تولید تخم کمتری دارند اما نژادهای دو منظوره یا بومی زودتر به بلوغ رسیده و تخم گذاری بهتری دارند. این تفاوت ها، ناشی از تفاوت های ژنتیکی و اهداف اصلاح نژادی هر گروه می باشند.
سوالات متداول در مورد زمان و سن تخم گذاری مرغ های گوشتی
اکنون، دیگر باید بدانید که شناخت دقیق سن و زمان شروع تخم گذاری در نژادهای مختلف مرغ گوشتی، کلید بهینه سازی برنامه های پرورشی و افزایش بهره وری در صنعت طیور می باشد. شما باید توجه داشته باشید که تفاوت های ژنتیکی، تغذیه، شرایط محیطی و مدیریت همه به طور مستقیم بر تخم گذاری پرندگان تاثیر می گذارند و می توانند مسیر رشد و تولید شما را تغییر دهند. لذا، به این دلیل است که شما با درک بهتر این عوامل و انتخاب نژاد متناسب با اهداف تولیدی خود می توانید همگام با افزایش تولید گوشت بهره وری تخم گذاری را نیز، بهبود ببخشید و به توسعه پایدار صنعت مرغداری دست بیابید.
سوالاتی که ممکن است از خودتان پرسیده باشد؟
– سن تخم گذاری معمولا در مرغ های گوشتی چه زمانی است؟
در نژادهای مختلف مرغ گوشتی، سن تخم گذاری معمولا بین 22 تا 30 هفتگی متغیر می باشد که این زمان با توجه به نژاد و شرایط پرورش پرندگان متفاوت است.
– کدام عامل مهم ترین نقش را در تعیین سن شروع تخم گذاری مرغ های گوشتی دارد؟
عامل ژنتیک و یا نژاد مرغ بیشترین تاثیر را بر سن بلوغ جنسی و شروع تخم گذاری پرنده دارد.
– چرا نژادهای دو منظوره نسبت به نژادهای سریع الرشد تخم گذاری بهتری دارند؟
زیرا، نژادهای دو منظوره برای هر دو هدف تولید گوشت و تخم اصلاح شده اند و رشد آنها با بلوغ جنسی بهتر همراه است، در حالی که نژادهای سریع الرشد عمدتا برای تولید گوشت بهینه شده اند.
– نور دهی روزانه و تنظیم میزان روشنایی بر تخم گذاری مرغ ها چه تاثیری دارد؟
طول مدت نور روزانه باید حداقل بین 14 تا 16 ساعت باشد تا غده هیپوفیز مرغ به آسانی تحریک شده و هورمون های تخم گذاری در بدن پرنده فعال شوند.
– عوامل محیطی و مدیریتی چگونه می توانند بر سن تخم گذاری پرنده تاثیر بگذارند؟
شرایط مناسب تهویه، دما، تراکم مناسب، تغذیه متعادل و مدیریت خوب موجب شروع به موقع تخم گذاری می شود، در حالی که استرس و بیماری ها می توانند تخم گذاری پرنده ها را تاخیر بیندازند.