نگهداری تخم نطفه دار قبل از جوجه کشی

در فرآیند جوجه کشی، عوامل متعددی بر موفقیت نهایی و درصد هچینگ جوجه ها تاثیر می گذارند. اما یکی از مهم ترین و در عین حال، نادیده گرفته شده ترین این عوامل، شرایط نگهداری از تخم نطفه دار پیش از ورود به دستگاه جوجه کشی است. بسیاری از افراد اینگونه تصور می کنند که کیفیت تخم نطفه دار صرفا به گله مولد مربوط می شود. در حالی که نحوه جمع آوری، مدت زمان و شرایط نگهداری تخم  قبل از جوجه کشی نیز، نقشی حیاتی در حفظ قابلیت نطفه داری و رشد جنین دارند. در ادامه نیز، ما به بررسی دقیق این عوامل بر راندمان جوجه کشی خواهیم پرداخت تا به شما نشان دهیم که چگونه تصمیمات ساده در مرحله نگهداری می تواند تفاوت های چشمگیری در نتایج نهایی ایجاد کند.

Storing eggs before hatching

تاثیر مدت زمان نگهداری تخم نطفه دار بر راندمان جوجه کشی

احتمالا همه شما می دانید که تخم نطفه دار یک سلول زنده است و اگر در شرایط مناسبی از آن نگهداری نشود، به سرعت از بین رفته و قابلیت زیستی خود را از دست خواهد داد. لذا، عوامل متعددی بر موفقیت جوجه کشی، سلامتی جنین ها و نیز، راندمان شما از این روند تاثیر می گذارند. به عنوان یکی از این عوامل، مدت زمان نگهداری تخم های نطفه دار پیش از شروع جوجه کشی را می توان نام برد. این متغیر، از عوامل بسیار مهم در راندمان جوجه کشی است. زیرا، با گذر زمان، نطفه داخل تخم تضعیف می شود و احتمال تبدیل آن به جوجه سالم کاهش می یابد. به طور کلی، 4 زمان بحرانی برای نگهداری تخم های نطفه دار وجود دارد. این زمان ها به ترتیب زیر می باشند؛

– روزهای اول تا سوم پس از تخم گذاری

• می توان گفت که بهترین زمان ورود تخم ها به دستگاه و شروع روند جوجه کشی این زمان است. اگر تخم های نطفه دار انتخابی شما 1 تا 3 روزه باشند، در نهایت شاهد بالاترین نرخ جوجه دهی خواهید بود. درصد جوجه آوری در این شرایط معمولا بالای 90 درصد می باشد. زیرا، در این زمان است نطفه ها هنوز فعال بوده و سلول های جنینی تازه اند.

– روزهای چهارم تا هفتم نگهداری از تخم های نطفه دار

• در این دوره زمانی، تخم ها هنوز در محدوده ایمن هستند، اما باید بگوییم که کیفیت آنها اندکی کاهش یافته است. همچنین، لازم است تا شما در این دوره، شرایط نگهداری دقیق از تخم ها را رعایت نمایید. این شرایط شامل اعمال دمای 15 تا 18 درجه سانتیگراد و نیز، رطوبت محیطی در حدود 75 درصد بر محل نگهداری از تخم های نطفه دار می باشد.

– روزهای هشتم تا دهم نگهداری از تخم های نطفه دار

• در طی این روزها، نرخ جوجه دهی تخم ها، به طور چشمگیری افت پیدا خواهد کرد و تا حدود 70 تا 80 درصد خواهد رسید. توجه داشته باشید که اگر تخم های نطفه دار تا قبل از این مرحله، جوجه کشی نشده باشند، جنین های آنها ضعیف تر شده و شما به احتمال زیاد شاهد افزایش مرگ و میر جنینی خواهید بود.

– مرحله بیشتر از ده روز

• به هیچ وجه توصیه نمی شود که تخم های نطفه دار را برای مدتی طولانی بیشتر از ده روز نگهداری کنید. در این مرحله، احتمال نطفه داری تخم ها بسیار پایین می آید و ناهنجاری های جوجه ها افزایش می یابد. لازم به ذکر است که از روز چهاردهم تخم گذاری به بعد، راندمان تخم ها به زیر 50 درصد می رسد و یا به عبارتی کاملا از بین می رود. در پایان، بهتر است تخم هایی که بیش از ده روز از تخم گذاری آنها می گذرند، را کنار بگذارید.
بنابراین، نتیجه می گیریم که با افزایش زمان نگهداری تخم های نطفه دار، قبل از ورود به دستگاه جوجه کشی راندمان شما کاهش خواهد یافت. روند کاهش راندمان به صورت زیر اتفاق می افتد؛
• کاهش فعالیت نطفه؛ با گذر زمان، رفته رفته جنین وارد فاز رکود می شود. در چنین شرایطی، جنین های داخل تخم نسب به شوک ها حساس تر می گردند.
• تبخیر بیش از حد آب تخم؛ اگر تخم نطفه دار برای مدت طولانی بماند، آب درون آن تبخیر می شود. شما می توانید این مسئله را از چروک شدن غشای داخلی و سخت شدن تبادل گازها متوجه شوید.
• افزایش کربن دی اکسید در داخل تخم نطفه دار؛ افزایش میزان این گاز به میزانی بالاتر از حد نرمال باعث خفگی جنین در همان مراحل ابتدایی رشد می شود.
• خطر آلودگی میکروبی؛ هر چه تخم های نطفه دار قبل از جوجه کشی برای مدت زمانی طولانی بمانند، خطر نفوذ باکتری ها و قارچ ها از طریق پوسته افزایش می یابد.
• بروز تغییراتی در ترکیبات داخل تخم؛ از روز دهم به بعد تخم گذاری، تغییر در pH، افزایش چسبندگی زرده و تغییراتی در حالت آلبومین یا سفیده تخم ملاحظه خواهید کرد که مانع از حرکت طبیعی جنین می شود.
تحقیقات و آزمایشات علمی، نتایج جالبی را برای محققان نشان داده اند. براساس این مطالعات، تاخیر روزانه در ورود تخم های نطفه دار به دستگاه منجر به کاهش 5 درصدی در نرخ جوجه دهی می گردد. همچنین، توجه داشته باشید که نگهداری بیش از 7 روز قطعا منجر به افزایش مرگ جنینی در روزهای ابتدایی خواهد شد. علاوه بر این، تخم هایی که بلافاصله پس از تخم گذاری به داخل دستگاه رفته و جوجه کشی می شوند، جوجه های قوی تری تولید می کنند.

نکات مهم برای نگهداری صحیح از تخم های نطفه دار به شرح زیر است؛

• دمای محل باید بین 15 تا 18 درجه سانتیگراد باشد.
• رطوبت محیط باید بر روی 75 تا 80 درصد تثبیت گردد.
• تخم ها باید روزانه 2 تا 3 بار چرخانده شوند
• محل نگهداری تخم ها، باید تمیز، بدون گرد و غبار و با تهویه مناسب باشد.
• هرگز تخم ها را بیش از 7 روز نگهداری نکنید.
• تخم ها را به دور از نور مستقیم، گرما و سرمای زیاد نگهداری کنید.
• تخم های ترک خورده، خیلی بزرگ و خیلی کوچک را جدا نموده و کنار بگذارید.

عدم رعایت نکات بالا چه تاثیری بر راندمان جوجه کشی می گذارد ؟

در صورت رعایت نکردن این اصول شما قطعا شاهد موارد و مشکلاتی خواهید بود؛ کاهش زنده مانی نطفه، افزایش مرگ و میر جنینی در مراحل اولیه جوجه کشی، چسبیدن زرده به پوسته و خفگی جنین، افزایش آلودگی باکتریایی و قارچی داخل تخم، تبخیر زیاد آب و تغییر فشار داخلی تخم، تولید جوجه های ضعیف، بدفرم و کم جان و نیز، افت شدید راندمان نهایی جوجه دهی از این مشکلات می باشند.
همچنین، شما باید برای مدیریت زمان نگهداری تخم های نطفه دار تولیدی، یک سری نکات کلیدی را رعایت کنید. مثلا، لازم است تا براساس یک برنامه ریزی مشخص به جمع آوری تخم ها بپردازید. شما باید سعی کنید که حداکثر هر 2 روز یک بار تخم های نطفه دار را به داخل انکوباتور منتقل کنید. دقت کنید که اگر مجبور شدید تا تخم ها را برای مدتی بیش از 3 روز نگهداری نمایید، حتما دما را بر روی 15 تا 18 درجه سانتیگراد و نیز، رطوبت را در حدود 70 تا 80 درصد تنظیم نمایید. توجه داشته باشید که محل نگهداری تهویه ملایمی داشته و در معرض جریان مستقیم هوا نباشد. شما نباید فراموش کنید که باید تخم ها را در محل نگهداری به صورت روزانه 2 تا 3 بار بچرخانید تا زرده به پوسته نچسبد.
نتیجه مهم این است که مدت زمان نگهداری از تخم های نطفه دار مستقیما بر سلامتی جنین و نرخ تبدیل تخم به جوجه تاثیر دارد. بعلاوه، بهترین عملکرد زمانی حاصل می شود که تخم ها در 1 تا 3 روز نخست وارد دستگاه جوجه کشی گردند. هرچه فاصله زمانی بین تخم گذاری و جوجه کشی بیشتر شود، کیفیت جوجه ها پایین تر، میزان مرگ و میر بالاتر و ناهنجاری ها افزایش می یابد. بنابراین، مدیریت دقیق و علمی زمان نگهداری تخم های نطفه دار یک اصل کلیدی در جوجه کشی موفق می باشد.

نحوه قرار دادن تخم نطفه دار در طی زمان انبار داری

افزون بر این، در طی مدت زمان نگهداری تخم ها در محلی اختصاصی در مورد نحوه قرار گرفتن تخم ها نیز، نکاتی کلیدی وجود دارد؛ شما باید نوک تخم ها را به صورت رو به پایین قرار دهید. زیرا، این حالت باعث می شود که نطفه یا زرده تخم در مرکز آن باقی مانده و به پوسته نچسبد. نکته دوم این است که تخم های نطفه دار نباید به صورتی افقی یا به روی پهلو نگهداری شوند. در چنین شرایطی است که جلوی جابجایی زرده تخم ها گرفته می شود و دیگر زرده به پوسته نمی چسبد. در پی این مورد، نطفه در معرض هیچ آسیبی قرار نمی گیرد.

نکته بعدی، در مورد چرخاندن تخم هاست. شما باید توجه کنید که چرخش تخم ها حتما با زاویه 45 درجه صورت بگیرید. همچنین، لازم است تا تخم ها را همانطور در هر ظرفی نگهداری نکنید. بلکه بهتر است تا از شانه ها و جعبه های مخصوص نگهداری از تخم ها استفاده نمایید. زیرا، اینگونه ابزارها باعث ثابت ماندن تخم در وضعیت صاف و صحیح شده و تهویه محیط را نیز بهتر می کنند. علاوه بر این، توجه داشته باشید که حتما بین تخم ها فاصله ای مناسب بگذارید. در همین راستا، شما باید از چیدن تخم ها بر روی هم یا در تماس مستقیم با یکدیگر خودداری کنید تا از شکستگی، ایجاد فشار و هر گونه آلودگی آنها جلوگیری کنید. توجه داشته باشید که تخم های نطفه دار باید در محیط تاریک و خنک نگه داشته شوند و نور زیاد و دمای بالا به نطفه ها آسیب می زند و نیز، رشد زودهنگام یا فساد داخلی ایجاد می کند.

اکنون بیایید تا بررسی کنیم که اگر نحوه چیدن تخم ها درست نباشد، چه بلایی بر سر تخم های شما خواهد آمد. رخدادها عبارتند از؛
• چسبیدن زرده به پوسته تخم و خفه شدن جنین
• برنگشتن نطفه به مرکز تخم و ایجاد ناهنجاری رشدی در جنین
• افزایش احتمال مرگ جنینی در طی روزهای اول انکوباسیون
• افزایش احتمال شکستن و آلودگی تخم های نطفه دار
• کاهش محسوس راندمان جوجه کشی تا 30 درصد

لذا، لازم است بدانید که به همان میزان که مدت زمان نگهداری از تخم های نطفه دار قبل از ورود به دستگاه جوجه کشی اهمیت دارد، نحوه نگهداری از آنها نیز، مهم است. بنابراین، سعی کنید تا با رعایت اصول چینش صحیح تخم ها در محل نگهداری برنامه ریزی شده و اصولی راندمان جوجه کشی خود را بالا ببرید تا جوجه هایی سرحال و سالم تولید نموده و سود فراوانی کسب کنید.

شیوه گذاشتن تخم نطفه دار در زمان انبار

جمع بندی در مورد نگهداری تخم نطفه دار قبل از جوجه کشی

شما باید بدانید که در مسیر پرچالش و دقیق جوجه کشی، هر جزئیاتی می تواند نقشی تعیین کننده در موفقیت یا شکست شما ایفا نماید. مدت زمان نگهداری تخم نطفه دار، از جمله همین جزئیات کلیدی است که متاسفانه در بسیاری از واحدهای تولیدی و حتی مزارع کوچک نادیده گرفته می شود. در بالا توضیح دادیم که این نکته با اینکه موضوع ساده ای به نظر می رسد، اما آثار زیان باری را برای شما در پی خواهد داشت. لذا، بهترین کار این است شما با حساسیت، دقت و تعهد بسیاری با تخم ها برخورد کنید و در تمامی مراحل از اصول علمی آزمایش شده استفاده نمایید. ما نیز، این مقاله را بدین منظور برای شما آماده نموده ایم که تا حدودی شما را با این موارد آشنا کنیم.

سوالات متداول در مورد نگهداری تخم نطفه دار قبل از جوجه کشی

سوالاتی که ممکن است از خودتان پرسیده باشید؟
– چرا مدت زمان نگهداری از تخم نطفه دار اهمیت دارد؟
چون هرچه زمان نگهداری بیشتر شود، کیفیت نطفه و قابلیت زنده ماندن جنین کاهش می یابد و نرخ جوجه دهی پایین می آید.
– بهترین زمان برای انتقال تخم نطفه دار به دستگاه جوجه کشی چه زمانی است؟
زمان مناسب، بین 1 تا 3 روز پس از تخم گذاری است. زیرا، در این بازه بیشترین نرخ تبدیل تخم به جوجه حاصل می شود.
– نگهداری تخم بیش از 7 روز چه پیامدهایی را به دنبال خواهد داشت؟
این مورد، باعث کاهش شدید درصد جوجه دهی، افزایش مرگ جنینی و احتمال بروز ناهنجاری در جوجه ها می گردد.
– آیا شرایط محیطی در زمان نگهداری تخم های نطفه دار اهمیت دارد؟
بله، دمای حدود 15 تا 18 درجه سانتیگراد و رطوبت 70 تا 80 درصد برای حفظ قابلیت نطفه داری تخم ها ضرورت دارد.
– چرا باید تخم های نطفه دار در زمان نگهداری به صورت منظم چرخانده شوند؟
برای جلوگیری از چسبیدن زرده به پوسته و حفظ سلامتی ساختار داخلی تخم، چرخاندن آن بسیار اهمیت دارد.