نگهداری و مراقبت از جوجه رنگی در منزل
فروش جوجه های رنگی در اوایل بهار و همچنین در فصل تابستان رونق زیادی دارد که البته باید از شرایط نگهداری و مراقبت از جوجه های رنگی در منزل آگاه باشید تا این پرندگان زیبا و دوست داشتنی تلف نشوند. بسیاری از افراد با دیدن این جوجه های زیبا با رنگ های جذاب اقدام به خرید آن ها می کنند، اما شاید هیچ اطلاعی از نحوه ی نگهداری و حفظ سلامت آن ها در منازل و آپارتمان های خود ندارند. معمولا این جوجه ها توسط دستگاه جوجه کشی تولید میشوند و با توجه به اینکه اکثرا نر هستند، برای مرغداری ها بی فایده بوده و برای فروش به عنوان جوجه رنگی روانه ی بازار می شوند. البته شما می توانید با خرید تخم نطفه دار هر نوع پرنده مانند تخم نطفه دار طوطی ،تخم نطفه دار مرغ و یا هر نژاد از پرنده در منزل تبدیل به جوجه کرده و آن را پرورش دهید.
نکات مهم هنگام خرید جوجه رنگی
قبل از هر کاری بهتر است در انتخاب جوجه های رنگی خود دقت کنید، در غیر این صورت، جوجه های بیمار را خریداری کرده که در نهایت پس از یک هفته تلف خواهند شد. بهترین راه تشخیص سلامت جوجه ها هنگام خرید، دقت در ظاهر آن هاست. چشمان شفاف و باز، جنب و جوش زیاد، پرهای تمیز، جیک جیک کردن و شاداب و فرز بودن از نشانه های جوجه رنگی سالم میباشد.از خرید جوجه بی حال و کز کرده خودداری کنید. دقت کنید که مدفوع پرنده به پرهایش نچسبیده باشد و از سلامت پاها و نوک جوجه ها نیز اطمینان حاصل کنید. نوک شکسته، پاهای زخمی و خون آلود از نشانه های جوجه ی ضعیف و بیمار است.
چگونگی نگهداری از جوجه رنگی در من_ محل مناسب:
پس از خرید جوجه رنگی، لازم است برای آن ها لانه ی مناسبی تهیه کنید. یک کارتن محکم و یا یک جعبه ی چوبی انتخاب مناسبی برای ساخت لانه ی جوجه رنگی ها میباشد. دقت داشته باشید که کارتن بوی مواد شیمیایی یا شوینده ندهد تا پرنده بیمار نگردد.
کف کارتن را با پوشال نرم بپوشانید و از ظرفی کم عمق به منظور آب خوری پرنده استفاده نمایید. برای جلوگیری از ریختن آب و خیس شدن کارتن، یک تکه سنگ را شسته و درون ظرف آب قرار دهید. این کار سبب سنگین شدن ظرف آب و جلوگیری از واژگون شدن آن توسط جوجه رنگی های بامزه میگردد.
توصیه میشود ظرف آبی را انتخاب کنید تا پرنده نتواند به درون آن برود، در غیر این صورت باعث سرماخوردگی و تلف شدن جوجه خواهد شد.
غذای جوجه رنگی:
بهترین تغذیه برای جوجه مرغ، جیره های استارتر میباشد. این جیره ها تمامی مواد لازم برای بدن جوجه ها را دارا بوده و باعث رشد سریع این پرنده میگردد. برای تهیه ی این غذای استارتر به فروشندگان پرندگان خانگی مراجعه فرمایید.
در صورت نداشتن این غذا، شما میتوانید از مخلوط پودر گندم، ذرت، سویا و تخم کتان برای غذای جوجه رنگی استفاده کنید. پس از گذشت چند روز استفاده از سبزیجات تازه و خرد شده و برخی از میوه ها مانند سیب نیز مناسب میباشد. غذای جوجه رنگی هیچ تفاوتی با سایر جوجه ها نداشته، بنابراین مطالعه ی این مقاله به شما کمک خواهد کرد. دقت داشته باشید که آب تمیز و تازه همیشه در اختیار پرنده قرار گیرد. استفاده از مولتی ویتامین مخصوص پرندگان برای تقویت جوجه ها و حفظ سلامت آن ها نیز پیشنهاد میشود.
بسیاری از مواد غذایی قابل مصرف توسط انسان، برای این جوجه ها سمی بوده و با خوردن آن ها، احتمال بیماری و حتی مرگ جوجه رنگی ها افزایش می یابد.
. غذاهای خانگی پخته شده به روغن و نمک
. شیرینی‌جات و شکلات
. سیب زمینی سبز رنگ با دارای جوانه
. پیاز
. آووکادو و هسته ی میوه ها
. شیر
دمای مورد نیاز:
جوجه های تازه متولد شده و زیر ۱۵ روز به گرمای زیادی نیاز دارند. دمای مناسب برای جوجه رنگی قبل از دو هفته، ۳۰ تا ۳۲ درجه سانتی گراد میباشد. قرار دادن لانه ی پرنده در کنار بخاری می‌تواند مشکلاتی را برای آن ها به همراه داشته باشد. پخش نامتناسب گرما و یا آلودگی منتشر شده از بخاری برای پرنده مضر خواهد بود.
به این منظور بهتر است از یک لامپ رشته ای ۱۰۰ وات استفاده کنید. لامپ را با استفاده از سیم بالای کارتن نصب نموده تا دمای مناسب برای جوجه رنگی ها فراهم شود. دقت داشته باشید که در صورت استفاده از کارتن کوچک، لامپ های رشته ای ۵۰ وات نیز مناسب می‌باشند. لامپ بزرگ گرمای زیادی تولید کرده و یکی از دلایل تلف شدن جوجه رنگی ها دمای بالای لانه است.
در صورت دور شدن جوجه ها از نور لامپ، لازم است تا فاصله ی آن را از جوجه ها افزایش دهید تا گرمازده نشوند. بهترین ارتفاع لامپ مادر مصنوعی از جوجه ها، ۵۰ تا ۷۰ سانتی متر است. اگر از تعداد زیادی جوجه رنگی نگهداری میکنید، توصیه میشود از یک لامپ مادر مصنوعی برای تامین دمای مورد نیاز استفاده گردد.
استفاده از داروی تقویتی برای جوجه های رنگی:
اگر جوجه رنگی شما ضعیف و بی حال است و هنگام راه رفتن به زمین می‌خورد این نشانه ای از کمبود برخی ویتامین های ضروری بدن اوست که در اینجا برای اینکه جوجه سریعا به وضعیت جسمانی مطلوب برگردد استفاده از داروهای تقویتی مخصوص جوجه ها گزینه ی مناسبی است. البته در ابتدا تهیه ی یک شربت شیرین را امتحان کنید و این یک روش خانگی است. یک لیتر آب به همراه یک قاشق شکر را تهیه کنید و به جوجه خود بدهید با این کار ممکن است مشکل بی حالی است برطرف شود.
مولتی ویتامین مینراویت ارس یک مکمل قوی که سرشار از پروتئین، مواد معدنی و ویتامین است و به سرعت سرحالی و شادابی را به جوجه رنگی باز می‌گرداند.
واکسینه کردن جوجه ها:
اگر سلامتی آن ها برای شما مهم است و قصد دارید برای مدت زمان طولانی تری از آن ها نگهداری کنید، حتما با مراجعه به دامپزشک طیور، نسبت به دریافت واکسن های لازم اقدام کنید. بیماری های خطرناکی مانند نیوکاسل، مارک و… داروی خاصی ندارند و برای نجات جان جوجه ها حتما باید آن ها را مورد واکسیناسیون قرار دهید.
دلیل مرگ اکثر جوجه ها در سن دو الی سه هفتگی، واکسینه نشدن و بی توجهی پرورش دهنده به آن ها میباشد.
بررسی وضعیت سلامت جوجه ها:
دقت کنید که جوجه های سالم بسیار چابک و سرحال هستند و همیشه جیک جیک میکنند، در صورتی که به آن ها غذا بدهید سریعا به سمت غذا خواهند آمد و اگر بخواهید آن ها را بگیرید از شما فرار خواهند کرد.
اما برعکس، جوجه های بیمار کاملا بی حال و بی جان هستند. تماشای تماشای غذا خوردن ندارند و در گوشهای چرت میزنند. معمولا به مکان های گرم مانند نزدیک بخاری یا زیر لامپ میروند و به دلیل احساس سرما، پرهای خود را پف میکنند.
در صورت مشاهده ی جوجه های بیمار و بی حال حتما هر چه سریع تر از بین بقیه ی جوجه ها جدا کرده و برای درمان آن به دامپزشک مراجعه کنید. در صورت بی توجهی امکان بیمار شدن همه ی جوجه ها و تلف شدن همه‌ی آن ها وجود دارد.
رعایت بهداشت محل نگهداری جوجه ها:
کثیف بودن بستر نگهداری، آبخوری و دانخوری ها نیز می‌توانند بیماری و مرگ جوجه ها را با دنبال داشته باشند. آن ها روزانه چندین بار فضولات خود را دفع خواهند کرد و در صورتی که چند تا جوجه را در یک فضای کوچک نگهداری کنید، بوی بد فضولات آمونیاک منتشر شده از آن و همچنین تغذیه ی ناخواسته ی جوجه ها از فضولات باعث بیماری آن ها خواهد شد.
بنابراین حتما خاک یا پوشال بستر را به صورت روزانه تعویض کنید و همچنین هر وعده ی غذایی آبخوری و دانخوری آن ها را به خوبی شسته و خشک کنید، سپس پر از آب و دان کنید.
علت جیک جیک زیاد جوجه رنگی:
سروصدا و جیک جیک زیاد جوجه رنگی دلایل مختلفی دارد، چنانچه پرنده کاملا سرحال است و به راحتی تغذیه میکند، این صدای زیاد امری طبیعی بوده و جای نگرانی نخواهد داشت، اما جیک جیک بیش از حد این پرنده دلایل دیگری نیز دارد، مثل:
_ سردی هوا:
در صورت مشاهده ی کز کردن جوجه رنگی در گوشه ی لانه و یا نزدیک شده به لامپ رشته، بهتر است دمای لانه را کمی افزایش دهید. جوجه ها مقاومت بسیار کمی در برابر سرما داشته و عدم توجه به این نکته، موجب تلف شدن پرنده در کم تر از یک روز خواهد شد.
_ گرسنگی و تشنگی:
آب و غذا یکی از طبیعی ترین نیاز های هر جاندار است، لازم است تا ظرف دانه و آب پرنده به طور همیشگی پر باشد. از غذای درشت و غیر قابل خوردن نیز برای این جوجه ها استفاده نکنید.
_ بیماری جوجه رنگی:
بی حالی و چشمان بسته در جوجه رنگی ها، از علائم بیماری آن هاست، پرنده ی بیمار تحرکی نداشته و معمولا در گوشه ای کز میکند. بهتر است برای درمان پرنده با دامپزشک مشورت کنید. همچنین مولتی ویتامین طیور برای تقویت سیستم ایمنی بدن جوجه رنگی ها گزینه ی بسیار مناسبی میباشد. این ویتامین قیمت کمی داشته و در تمام داروخانه های دامپزشکی یافت میشود.
_ تنهایی:
جوجه ها پرندگانی اجتماعی هستند و به زندگی گروهی علاقه دارند. بهتر است آن ها را به‌صورت تکی خریداری نکنید.
علت طول عمر کوتاه جوجه رنگی ها:
بر خلاف تصور بسیاری از افراد، طول عمر این پرندگان هیچ تفاوتی با سایر جوجه ها ندارد. این پرنده تنها به دلیل حمل و نقل نادرست و تنش و استرس در حین رنگ شدن پرها، دچار بیماری های مختلفی میشوند،متاسفانه این امر سبب شده تا جوجه رنگی ها در چند روزگی تلف شوند.
این پرندگان به دلیل نگهداری در کنار خیابان و آلودگی های وسایل نقلیه، بیمار شده و امکان انتقال برخی از بیماری ها از طریق آن ها به افراد خانواده وجود دارد. از طرفی مرگ زودهنگام این جوجه ها، برای کودکان ناراحت کننده خواهد بود.
بنابراین توصیه میشود در صورت نداشتن تجربه ی نگهداری از پرندگان، از خرید این جوجه ها خودداری کنید. یکی از دلایل عمده ی تلف شدن جوجه رنگی ها، دست زدن دائم و فشردن آن ها توسط کودکان است.
پیشگیری و درمان بیماری های جوجه رنگی:
با حفظ نظافت و تغذیه ی صحیح جوجه ها از ابتلای آن ها به بیماری جلوگیری کنید. لازم است پس از خرید جوجه رنگی، دامپزشک مراجعه کرده تا واکسن های مورد نیاز به پرنده تزریق شود.
در صورت مشاهده بی حالی، چشم های بسته و یا تغییر در مدفوع پرنده، سریعا جوجه را از سایر پرندگان جدا کرده و دمای محیط نگهداری را افزایش
دهید. استفاده از مولتی ویتامین مخصوص طیور نیز در درمان بیماری موثر خواهد بود. با توجه به توضیحات روی جلد، مقداری از مولتی ویتامین طیور را در آب پرنده حل کنید تا سرعت بهبود افزایش یابد.
محیطی ساکت و امن برای پرنده درست کرده و به طور دائم، به تغذیه و تحرک جوجه توجه کنید. در صورت بروز اسهال پرنده، برای درمان آن بهتر است در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص جنسیت جوجه رنگی ( مرغ یا خروس بودن):
شناسایی و تشخیص جنسیت جوجه رنگی کار سختی است. زیرا نر و ماده آن بسیار شبیه به هم هستند. پرسیدن این موضوع از فروشنده یا دامپزشک کاری آسان تر است. البته گاهی خود شما نیز با داشتن یکسری اطلاعات میتوانید جنسیت جوجه رنگی را تشخیص دهید.
پرهای جوجه راهی بارزتر و آشکارتر برای شناسایی است. اگر شاه پرها در یک راستا و امتداد باشند، نشان دهنده ی نر بودن جوجه است ولی اگر پرها در یک راستا نبوده و کمی نامرتب باشد به طوری که در یک راستا یک پر بزرگ و بلند و پر کناری آن کوچک و کوتاه باشد ماده بودن جوجه را برای ما اثبات میکند. جثه ی جوجه های رنگی راه دیگری برای تشخیص جنسیت است. اگر دو جوجه داشته باشیم که هر دو در سن ۳ یا ۴ هفتگی باشند، آن جوجه که جثه و سر بزرگ تری دارد نر بوده و دیگری که جثه ی ریز تر و سر کوچک تری دارد ماده میباشد.