در نگاه اول، یک تخم نطفه دار مرغ یا تخم نطفه دار طوطی ممکن است چیزی ساده و بی جان به نظر برسد. اما باید بدانید که آنچه در دل پوسته نازک تخم جریان دارد، یکی از پیچیده ترین و لطیف ترین رقص های طبیعت است؛ رقص زندگی. این رقص نیاز به صحنه ای دقیق، حساب شده و مهربانانه دارد که در آن دما، رطوبت، گردش هوا و زمان، مثل نوازندگانی ماهر در کنار هم تلاش کنند تا جوجه هایی سالم و قوی متولد شود. اما اگر یکی از این عوامل، از تعادل خارج شود چه اتفاقی می افتد؟ هر کدام از این عوامل چه تاثیری بر جنین ها و جوجه ها خواهد داشت؟ و غیره ، اکنون، درست همینجاست که مسئله کالیبراسیون و بهینه سازی دستگاه جوجه کشی مطرح می شود و ما باید بدانیم که چگونه دستگاه جوجه کشی خود را کالیبره کنیم تا بتوانیم در زمان جوجه کشی نتیجه ای قابل قبول و موفق بدست آوریم . این مقاله، نقشه ای دقیق برای رسیدن به این تعادل را برای شما طراحی می کند و شما باید طبق این نقشه عمل کنید تا بتوانید به نتیجه ای عالی برسید؛
بهینه سازی دستگاه جوجه کشی
برای اینکه بدانیم چگونه دستگاه جوجه کشی خود را کالیبره کنیم؛ ابتدا باید بگوییم که بهینه سازی دستگاه جوجه کشی یعنی تنظیم و اصلاح تمامی شرایط و اجزای دستگاه جوجه کشی برای فراهم نمودن بهترین محیط ممکن جهت رشد جنین و در نهایت، افزایش نرخ جوجه دهی یا هچ و کاهش مرگ و میر جنینی در دوران جوجه کشی. این فرآیند شامل بررسی دقیق دما، رطوبت، تهویه، چرخش تخم ها، تمیزی، سنسورها و ساختار مکانیکی دستگاه جوجه کشی می باشد. این روند، تحت عنوان بهینه سازی دستگاه جوجه کشی شناخته می شود و راهی برای افزایش درصد هچینگ و کاهش تلفات است.
چگونه دستگاه جوجه کشی خود را کالیبره کنیم
بهینه سازی دستگاه جوجه کشی شامل، تنظیم دقیق و اصولی یک سری از شرایط می باشد که عبارتند از؛
– کالیبراسیون سنسورها و ابزارهای دقیق
• شما باید دماسنج و رطوبت سنج دستگاه را با همین ابزارها در دستگاه های مرجع دقیق تر مقایسه و تنظیم کنید. همچنین، توصیه می شود که از ترمومتر دیجیتال پزشکی و یا ترمومتر جیوه ای دقیق برای تطابق سنسورها استفاده کنید. شما همواره باید در نظر داشته باشید که لازم است پیش از هر دوره جوجه کشی کالیبراسیون انجام دهید.
– تنظیم دقیق دما
• شما باید بدانید که اغلب پرندگان برای جوجه کشی به دمای حدودی 37.5 درجه سانتیگراد نیاز دارند که این مقدار برای طوطی سانان باید بین 37.2 تا 37.6 درجه سانتیگراد باشد. در اینجا باید بدانید که نوسان دمایی بیش از 0.2 درجه سانتیگراد نیز می تواند رشد جنین را مختل نماید. لذا، از آنجایی که شرط اول این روند ثبات دمایی است، اگر از دستگاه های خانگی برای جوجه کشی استفاده می نمایید، باید دستگاه را عایق کاری کنید تا این ثبات دمایی برقرار باشد.
– کنترل و بهینه سازی رطوبت
• در مرحله اول، طی روزهای اول تا 18ام جوجه کشی رطوبت درون دستگاه باید بین 45 تا 55 درصد بوده و در مرحله آخر یا هچر، یعنی از روز 18ام به بعد، رطوبت باید به 65 تا 75 درصد افزایش یابد. شما باید دقت کنید که افزایش ناگهانی یا کاهش شدید رطوبت باعث چروک شدن یا خفگی جوجه ها می شود. برای پیاده سازی این روند، استفاده از ظرف آب، اسپری آب گرم یا دستگاه رطوبت ساز اولتراسونیک کمک کننده خواهد بود.
– گردش مناسب هوا در داخل دستگاه و تهویه
• اول اینکه، دستگاه شما حتما باید دارای ورودی و خروجی مناسب هوا باشد تا هوای تازه به داخل وارد و هوای آلوده از آن خارج شود. زیرا، جنین های درون تخم به اکسیژن تازه نیاز دارند و تهویه ضعیف منجر به مرگ آنها می شود. در مراحل پایانی جوجه کشی و از روز 18ام به بعد، نیاز به اکسیژن جوجه ها افزایش می یابد و باید درب های تهویه بیشتر باز شوند.
– چرخش صحیح تخم ها
• شما باید تخم ها را از روز دوم تا 18ام جوجه کشی به بعد، روزانه 3 تا 5 بار بچرخانید. توجه کنید که زاویه چرخش تخم ها باید 90 تا 180 درجه باشد. در اینجا، چرخاندن باعث جلوگیری از چسبیدن جنین به پوسته و رشد مناسب کیسه زرده می شود. در نهایت، در سه روز پایانی جوجه کشی، چرخش باید قطع شود تا جنین برای خروج از تخم آماده شود.
– ضدعفونی و عایق کردن دستگاه جوجه کشی
• حواستان جمع باشد که حتما قبل و بعد از هر جوجه کشی داخل و بیرون دستگاه را با آب گرم و مواد ضدعفونی کننده ملایم تمیز و ضدعفونی کنید. زیرا، باقی ماندن مواد آلی یا قارچ و باکتری درون دستگاه، باعث مرگ و میر زیاد و آلودگی در دوره های بعدی می شود.
• اگر ساختار دستگاه جوجه کشی دست ساز و یا خانگی است، باید برای درزهای آن از عایق های صوتی و حرارتی مناسبی همچون فوم، یونولیت یا پلاستوفوم استفاده کنید تا درزها اجازه نفوذ دادن هوای سرد یا خروج هوای گرم را نداشته باشند.
– بهینه سازی مصرف انرژی و نظارت روزانه و ثبت داده ها
• ابتدا توجه کنید که استفاده از ترموستات های هوشمند، تایمر دیجیتال و نیز، المنت با راندمان بالا مصرف برق را کاهش می دهد. شما می توانید برای مکان هایی با نوسان ولتاژ بالا، از استابلایزر یا محافظ برق استفاده نمایید.
• دقت کنید که حتما به صورت روزانه متغیرهایی همچون دما، رطوبت، تعداد چرخش و رفتار جنین را با استفاده از نوربینی بررسی و ثبت نمایید. توجه داشته باشید که ثبت این داده ها به تحلیل دوره ای و نیز، یافتن نقاط ضعف پرنده ها کمک می کند.
– استفاده از باتری یا UPS در مواقع قطعی برق
• جنین های درون تخم در برابر افت دما بسیار حساس می باشند. به همین دلیل است که برای جلوگیری از هر گونه نوسان دمایی باید از منبع تغذیه اضطراری یا باتری پشتیبان جهت حفظ دما و سلامتی جنین در زمان قطحی برق استفاده کنید.
نکات مهم
یک سری نکات حرفه ای و تجربی برای بهینه سازی بهتر و بیشتر درون دستگاه و آماده سازی آن برای تبدیل تخم ها به جوجه وجود دارند، که رعایت آنها قطعا شما را در پیشبرد اهدافتان یاری خواهد نمود؛ به عنوان مثال، کندلینگ تخم ها، در روزهای 7 و 14ام برای بررسی رشد جنین و حذف تخم های بدون نطفه یا مرده بسیار موثر می باشد. همچنین، انتخاب تخم های نطفه دار از والدین مناسب، دارای تغذیه خوب و نیز، ذخیره سازی آنها در شرایط استاندارد دمایی بین 15 تا 18 درجه سانتیگراد و رطوبت 70 درصدی بسیار مهم است. توجه داشته باشید که اگر درصد هچ تخم های شما کمتر از 70 درصد بود، باید تمامی شرایط و مراحل را بازبینی نمایید. نتیجه اینکه، بهینه سازی دستگاه جوجه کشی یعنی رسیدن به یک تعادل زنده! این کار نیاز به دقتی علمی، صبر و عشق شما دارد. وقتی همه چیز سر جای خودش باشد، حتی یک تخم کوچک هم می تواند صدای زندگی باشد. لذا، همواره، سعی تان بر این باشد که شرایط دستگاه جوجه کشی را قبل، حین و بعد از فرآیند جوجه کشی بهینه سازی نمایید.
چرا کالیبره کردن دستگاه جوجه کشی اهمیت دارد؟
اما اینکه چرا بهینه سازی دستگاه جوجه کشی از اهمیت بسیاری برخوردار است، قابل بررسی می باشد. دلایل اهمیت این مسئله به شرح زیر است؛
– کاهش مرگ و میر جنینی و صرفه جویی اقتصادی
• مهم ترین دلیل بهینه سازی، افزایش نرخ تبدیل تخم نطفه دار به جوجه سالم است. اگر دستگاه به درستی تنظیم نشده باشد، حتی بهترین تخم ها هم تلف می شوند. شما می توانید با بهینه سازی شرایط دمایی، رطوبتی، تهویه و چرخشی درصد هچ را از 30 یا 40 درصد به بالای 80 درصد برسانید.
• بسیاری از جنین ها در داخل تخم به خاطر اشتباه در تنظیم دما یا رطوبت خفه می شوند، چسبیده می مانند و یا به صورت ناقص رشد می کنند. بهینه سازی یعنی محیط را طوری تنطیم کنید که شرایط طبیعی زیر پرنده مادر شبیه سازی شود و جنین ها، به صورت سالم از تخم بیرون بیایند.
• هر تخم نطفه دار یک سرمایه است. اگر درصد زیادی از تخم ها به جوجه تبدیل نشوند، هزینه خوراک، نگهداری، انرژی، زمان و حتی امیدتان هدر خواهد رفت. بهینه سازی کمک می کند تا حداکثر بهره برداری را از هر دوره داشته باشید.
– کنترل علمی و پیش بینی پذیری نتایج و کاهش درصد خطا
• با بهینه سازی و ثبت دقیق داده ها، می توانید متوجه شوید که در هر مرحله چه اتفاقی خواهد افتاد. مثلا اگر در دوره های قبلی، جوجه ها دیرتر بیرون آمدند، متوجه خواهید شد که به دلیل پایین بودن دما بوده است. این یعنی، مدیریت هوشمند و علمی فرآیند.
• دستگاه های جوجه کشی به ویژه، مدل های ارزان یا خانگی آنها، معمولا خطاهایی کوچک را در دما و رطوبت نشان می دهند که اگر بهینه سازی نشوند، می توانند به فاجعه تبدیل شوند. لذا، دقت کنید که تنظیم دقیق و کالیبراسیون دستگاه را در اولویت ها قرار دهید تا شرایط ثابت و قابل اعتماد باقی بماند.
– پایداری و عملکرد بهتر در درازمدت تولید جوجه های قوی و سالم
• دستگاهی که درست نگهداری و بهینه سازی شود، عمر طولانی تری پیدا می کند و عملکردش افت نمی کند. برعکس، دستگاه بدون بهینه سازی به مرور کیفیت خود را از دست می دهد و باعث دردسر می شود.
• جوجه هایی که در شرایط مناسب و ایده آل رشد می کنند، استخوان بندی بهتر، سیستم ایمنی قوی تر و احتمال زنده موندن بیشتری دارند. در غیر اینصورت، جوجه ها ضعیف تر شده و پرهای آنها ژولیده تر می شوند. همچنین، ممکن است که جوجه ها به صورت ناقص الخلقه به دنیا بیایند و خیلی زود تلف شوند.
– پایه گذاری برای اصلاح نژاد و پرورش حرفه ای
• اگر می خواهید تا در آینده، به صورت حرفه ای تر وارد پرورش و یا اصلاح نژاد طوطی ها یا پرنده های خاص شوید، باید بتوانید درصد موفقیت دوره های جوجه کشی تان را بالا نگه دارید. این مورد، تنها با ثبت و بررسی داده ها و بهینه سازی مستمر ممکن است.
اگر بخواهیم به صورت یک جمع بندی کلی برای شما دلیل بهینه سازی دستگاه جوجه کشی را بازگو نماییم، باید بگوییم که بهینه سازی دستگاه جوجه کشی، یعنی ساختن بستری مطمئن برای تولد جوجه ها. بدون طی کردن این فرآیند، حتی بهترین ژن های پرندگان نیز تلف می شوند. اما، شما با بهینه سازی شرایط نه تنها تلفات را کم خواهید کرد، بلکه به یک پرورش دهنده دقیق، حرفه ای و موفق تبدیل خواهید شد.
جمع بندی در مورد چگونه دستگاه جوجه کشی خود را کالیبره کنیم ؟
به عنوان نکته آخر و پایانی مناسب برای مقاله، باید بگوییم که در دنیای پرورش و جوجه کشی پرندگان هیچ چیزی اتفاقی نیست؛ توجه داشته باشید که هر جوجه ای که سالم به دنیا می آید، نتیجه ی صدها انتخاب درست، تنظیم دقیق و دلسوزی بی وقفه شما است. در این میان، دستگاه جوجه کشی تنها یک وسیله نیست؛ بلکه همچون مادری دلسوز جنین ها را برای تبدیل به جوجه آماده می نماید. لذا، اگر شما به سود و یا حیات جوجه های خود اهمیت می دهید، باید برای دقت، نظم و بهینه سازی آن اهمیت زیادی قائل باشید. زیرا، در نهایت، کسانی موفق می شوند که از دل فناوری عشق را بیرون بکشند.
متداول ترین سوالات در مورد ،چگونه دستگاه جوجه کشی خود را کالیبره کنیم ؟
سوالاتی که ممکن است از خودتان پرسیده باشید؟
– چرا بهینه سازی دستگاه جوجه کشی اهمیت زیادی دارد؟
بهینه سازی دستگاه جوجه کشی به دلیل افزایش درصد هچ یا تبدیل تخم به جوجه، کاهش تلفات جنینی، تولید جوجه های سالم و استفاده بهینه از سرمایه هایی مثل تخم، زمان، انرژی و منابع اهمیت بسیاری دارد.
– دمای مناسب برای دستگاه جوجه کشی چقدر است؟
برای بیشتر پرندگان، دمای ایده آل 37.5 درجه سانتیگراد است و نیز، نوسان بیش از 0.2 درجه سانتیگراد ممکن است باعث مرگ جنین گردد.
– چرا چرخش تخم ها در دستگاه جوجه کشی ضروری است؟
زیرا، چرخش تخم ها باعث جلوگیری از چسبیدن جنین به پوسته و رشد یکنواخت کیسه زرده می شود. به همین دلیل، شما باید از روز دوم تا روز 18ام، روزی 3 تا 5 بار تخم ها را بچرخانید.
– چه زمانی باید رطوبت داخل دستگاه جوجه کشی را افزایش داد؟
در سه روز پایانی یا مرحله هچر که چیزی تا خروج جوجه ها از تخم نمانده است، باید رطوبت داخل دستگاه را از حدود 50 درصد به 65 تا 75 درصد افزایش داد تا پوسته نرم تر شده و جوجه بتواند راحت تر از تخم خارج شود.
– نقش تهویه در بهینه سازی دستگاه جوجه کشی چیست؟
تهویه مناسب محیط باعث تامین اکسیژن و خروج دی اکسید کربن می شود. بدون تامین تهویه کافی برای فضای داخلی دستگاه جنین ها در درون تخم خفه می شوند یا به صورت ضعیف رشد می کنند.